شارها یا روغنهای لحیمکاری (Fluxes)

شارها مواد کیمیاویی اند که برای پاک کردن قطعات الکترونیکی در جریان لحیم کاری، آب شدن لحیم و پیوند ساختن قطعات فلزی استفاده میشود. وقتی قطعات فلزی پاک باشند بهتر باهم پیوند گردیده یا لحیم میشوند. برای فلزات مختلف از شارهای مختلف استفاده میشود. روزین (Rosin) و امونیم کلوراید با قلعی و قلعی/سرب در صنایع الکترونیک استفاده میشود. هایدروکلوریک اسید و زنک کلوراید با آهن پوشش داده شده با جست (Zinc) استفاده میشود. سودیم بورات با هر فلزی که حاوی آهن است استفاده میشود. مواد کیمیاوی شارها گاهی در مواد کیمیاوی دیگری مانند ایزوپروپیل الکول حل میشوند تا یک محلول مایع شار ساخته شود.

لحیم سربی قبل از این که توسط اتحادیۀ اروپا ممنوع شود، بسیار مروج بود. شارهای محلول در آب با لحیمهای بدون سرب استفاده میشوند.

در زمان لحیمکاری وقتی شارها گرم میشوند، بخارهای خطرناکی آزاد میسازند. هواکشها باید در نزدیک محل لحیم کاری باشند تا همه بخارات و دود را خارج سازند. یکتعداد زیاد مواد کیمیاوی در شارها استفاده میشوند. برای معلومات بیشتر در مورد امونیم کلوراید، به امونیا و ترکیبات امونیم در مراجعه کنید. برای معلومات در موردهایدرکلوریک اسید به تیزابها در اجعه کنید.

چارتها صرفاً شامل برخی از موادکیمیاوی شارها هستند. موجود به جهت معلومات در رابطه به مواد کیمیاوی مورد استفاده در کارخانۀ شما و حوۀ یافتن معلومات در مورد سایر تیزابها مراجعه شود. برای یافتن اسمای متبادل تیز ابها به فهرست اسمای مواد کیمیاوی درمراجعه صورت گیرد.

برای وقایه یا کاهش معروض شدن:

از سیستم تهویۀ دارای هواکش استفاده کنید که دود و بخارات شارها را تاحد امکان از نزدیکتر به محل لحیم کاری خارج سازد. از سیستم ته ِویۀ استفاده کنید که دود و بخارات را خارج ساخته و هوای کثیف را با هوای پاک جایگزین یا رقیق مینماید (مراجعه شود به فصل :17 تهویه).
تاحد امکان ساحۀ کاری و عملیاتی را محصور سازید.
در صورت موجودیت فرایند اتومات جایگزین برای لحیم کاری، از لحیم کاری با دست اجتناب کنید.
شارها را بادست مخلوط نکرده یا نریزید.
هنگام دست زدن به مایعات لحیم کاری دستکش بپوشید. از ماسکهای تنفسی مناسب استفاده کنید. تمام لباسهای محافظ باید پاک و هر روز موجود باشند. قبل از کار این لباس های را بپوشید و هرگز آنها را با خود به خانه نبرید (مراجعه شود به فصل :18 تجهیزات حفاظت شخصی).
یک پلان عاجل داشته باشید که شامل کمکهای اولیه و تجهیزات حفاظتی برای نشت، پاشیده شدن و حوادث معروض شدن تصادفی باشد. لوازم مورد نیاز عاجل در محل کار به خوبی ذخیره نموده و در دسترس کارگران قرار دهید.
ساحات کاری که در آنجا شارها (برای لحیمکاری) استفاده، ذخیره و مخلوط میشوند باید ازنظر درجۀ حرارت، بخارات و غلظت دود کنترول شوند. این ساحات همچنین باید دارای زنگ خطر ، کپسولهای آتش نشانی و پلان عاجل باشند (مراجعه شود به فصل :11 حریق).

شارها یا روغنهای لحیمکاری (Fluxes)
	امونیم کلوراید (ammonium muriate, sal ammonia)	CAS No. 12125-02-9
	هایدروکلوریک اسید(HCl) (hydrogen chloride, muriatic acid)	CAS No. 7647-01-0
	روزین (Rosin) (colophony, gum rosin)	CAS No. 8050-09-7
	*سودیم تترابورات دکاهیدرات (Borax)* (sodium borate)	CAS No. 1303-96-4
	زنک کلوراید (butter of zinc)	CAS No. 7646-85-7
آنها چی هستند؟ آمونیم کلوراید یک پودر سفید جامد است که بویی ندارد. هایدروکلوریک اسید یک مایع بیرنگ با بوی تند است. روزین یک پودر زرد رنگ متمایل به نارنجی است و ممکن است بوی خفیف درخت کاج داشته یا هیچ بویی نداشته باشد. سودیم تترابورات دکاهیدرات و زنک کلوراید پودرهای سفید مانند ریگ و بدون بوی هستند.
آیا شما با آنها کار میکنید؟ شارها مواد کیمیاویی اند که در صنایع الکترونیک در جریان لحیمکاری، ولدنگکاری و صیقل دادن قطعات الکترونیک استفاده میشوند.
وقتی با بدن شما به تماس آیند جلد اینها جلد شما را تخریش مینمایند. ممکن است باعث ایجاد اندفاعات جلدی، سرخی، خشکی و آبله در جلد شوند. جلد شما ممکن است شروع به پوست دادن، خارش و ترکیدگی کند. اگر جلد شما با هایدروکلوریک اسید به تماس شود به سرعت میسوزد اما سرد و کرخت احساس میشود. بزودی آن را مانند سوختگیهای کیمیاوی تداوی کنید. زنک کلوراید سبب سوختگی و قرحه میشود (به سرعت آن را مانند سوختگیهای کیمیاوی تداوی کنید). چشمها این مواد چشمهای شما را تخریش میکند. چشمهای شما اشکریزی پیدا کرده و سرخ میشوند. به سرعت آن را مانند سوختگیهای کیمیاوی تداوی کنید. بینی و ریهها این مواد کیمیاوی میتواند بینی، گلو و ریههای شما را تخریش کرده و باعث احتقان، سرفه، صدادار شدن تنفس ) ،(Wheezing) نفس کوتاهی و درد صدری شوند. سودیم تترابورات دکاهیدرات باعث گلودردی و خونریزی از بینی میشود. زنک کلوراید میتواند باعث افزایش تجمع مایعات در ریهها شود که آن را ذیمای ریه میگویند کم. دهن و شکم رهرگاه بلع شوند این مواد میتوانند باعث دلبدی، درد معده، استفراغ و اسهال شوند. بلع سودیم تترابورات دکاهیدرات میتواند باعث ضعیفی و اختلاجات شود. زنک کلوراید میتواند مجرای سیستم هاضمه را بسوزاند. به سرعت آن را مانند سوختگیهای کیمیاوی تداوی کنید و کمک طبی بگیرید.
هرگاه به مدت طولانی معروض به این مواد باشید: امونیم کلوراید و روزین میتوانند بینی و ریههای شما را بسیار حساس ساخته و باعث استمای مزمن شوند. امونیم کلوراید میتواند کلیههای شما را متأثر ساخته و به طفل داخل رحم آسیب برساند. هایدروکلوریک اسید میتواند باعث تخریب و زرد شدن دندانها گردد. سودیم تترابورات دکاهیدرات میتواند کبد، کلیهها و سیستم عصبی را تخریب نماید. این ماده میتواند به طفل داخل رحم آسیب رسانیده و باروری را در مردان و زنان کاهش دهد. زنک کلوراید میتواند باعث تولید ندبه (Scar) در ریهها شده و به کودک داخل رحم آسیب برساند.
اگر در خطر معروض شدن هستید: در هنگام لحیم کاری و دست زدن به مواد کیمیاوی مورد استفاده برای لحیم کاری از دستکش و محافظ صورت استفاده نمایید (راجعه شود به فصل :18 تجهیزات محافظت شخصی). ماسک تنفسی فلتردار بپوشید (مراجعه شود به ماسک تنفسی.)
جایگزینهای ایمنتر: گاهی اوقات نیاز به لحیم کاری و استفاده از شارها (مواد کیمیاوی مورد استفاده در لحیم کاری) میتواند با از میخ پیچ و سیم برای پیوست دادن قطعات فلزی، از بین برود. در صورت امکان منحیث جایگزین از مواد پاک کننده استفاده نکنید، از مواد عاری از روزین و شارهای منحل در آب استفاده کنید.