Hesperian Health Guides

گازات نجیبه (Noble gases)

در این فصل:
گازات نجیبه مواد کیمیاوی بسیار پایداری هستند که به راحتی با سایر مواد کیمیاوی واکنش نشان نمیدهند و قابل اشتعال نیستند. بسیاری از گازات نجیبه معمولاً در هوا یافت میشوند و این بدان معنی است که هر روز مقدار کمی از این گازات را تنفس مینماییم. گازات نجیبه در صنایع الکترونیک استفاده میشود. این گازات در چراغهای مونیتور کمپیوتر، تلویزیون و پروجکتور استفاده میشوند. این گازات با هلوژنها (کلورین وفلورین) مخلوط میشوند تا لایزرهای ماورای بنفش ساخته شوند که از آن برای ساختن سرکتها یا دورههای مجتمع استفاده میشود. گازات به دو صورت گاز فشرده یا مایع و گاز هستند. ممکن است با گازات نجیبه به شکل گاز کار کنید اما نشت آن از ظروف میتواند مایع یا گاز باشد.

این گازات خیلی سمی نیستند اما در مقادیر زیاد میتوانند مضر باشند. گازات نجیبه خفه کننده هستند. گازات خفه کننده در هوا جایگزین اکسیجن میشوند و بنابراین اکسیجن کمتری برای تنفس وجود خواهد داشت و نبود اکسیجن باعث مرگ میشود. قبل از ورود به اتاقی که در آن مقادیر گازات نجیبه زیاد است، مطمئن شوید که اکسیجن کافی در اتاق وجود دارد یا یک ماسک تنفسی که منبع هوای مخصوص به خود داشته باشد استفاده کنید.

چارتها صرفاً شامل برخی از گازات نجیبۀ موجود هستند. به کسب معلومات در مورد سایر گازات نجیبه مراجعه کنید. برای یافتن اسمای جایگزین برای گازات نجیبه به فهرست اسمای مواد کیمیاوی در.

برای وقایه یا کاهش معروض شدن:

  • از سیستم ته ِویۀ استفاده کنید که دود و بخارات را خارج ساخته و هوای کثیف را با هوای پاک جایگزین یا رقیق مینماید (مراجعه شود به فصل :17 تهویه).
  • دستکش بپوشید. از ماسک مناسب استفاده کنید که اندازۀ شما باشد. تمام لباسهای محافظتی باید پاک و همه روزه به دسترس باشند تا قبل از کار آنها را بپوشید و بعد از کار بکشید و هرگز با خود به خانه نبرید (مراجعه شود به مراجعه شود به فصل :18 تجهیزات حفاظت شخصی).
  • یک پلان عاجل داشته باشید که شامل کمکهای اولیه و تجهیزات حفاظتی برای نشت، پاشیده شدن و حوادث معروض شدن تصادفی باشد. لوازم مورد نیاز عاجل را در محل کار به خوبی ذخیره نموده و در دسترس کارگران قرار دهید.
  • ساحات کاری که در آن گازات نجیبه استفاده، ذخیره و مخلوط میشوند باید از نظر درجۀ حرارت کنترول شوند و همچنان غلظت بخارات و دود کنترول شود.
گازات_نجیبه (Noble gases)


کریپتون - Krypton (Kr) CAS No. 7439-90-9




immediate death


نئون - Neon (Ne) CAS No. 7440-01-9




immediate death


زینون - Xenon (Xe) CAS No. 7440-63-3




immediate death

اینها چی هستند؟
گازات نجیبه گازهای بی رنگی هستند که بوی و مزه ندارند. بااین حال همه گازات نجیبه (به استثنای رادون) وقتی که جریان برقی از فضای پر از گاز (مانند تیوب) عبور کند، نور رنگارنگ روشنی تولید مینمایند. از آنها برای ایجاد نور استفاده میشود.
آیا شما با آن کار میکنید؟
گازات نجیبه در صنایع الکترونیک برای پرکاری تیوبها و در چراغها برای پروجکتورها استفاده میشوند. این گازات به روشن شدن صفحات الکترونیکی مانند تلویزیونهای پلاسما و مونیتورهای کمپیوتر پلاسما کمک میکنند. مخلوط گازات بین دو روقۀ شیشهای قرار میگیرد که یکی از انها صفحۀ جلوی است. وقتی که دستگاه روشن میشود، جریان برق از آن عبور میکند، با گاز تعامل میکند و تصویری قابل مشاهده بر روی صفحه ایجاد میکند. گازات نجیبه در لایزرهای ماورای بنفش نیز یافت میشوند که برای ساخت تخته مدارها (سرکت بوردها) استفاده میشود..
وقتی با بدن شما به تماس آیند
جلد

این گازات ممکن است باعث ناراحتی جلد شما شوند. به شکل گاز برای جلد سمی نیستند اما اگر با شکل مایع آن به تماس شوید، به سرعت جلد را میسوزاند، اما جلد سرد و کرخت احساس میشود. آنرا به سرعت همانند سوختگی ناشی از مواد کیمیاوی تداوی کنید . (کمکهای اولیه را ببینید).

چشمها

این گازات ممکن است باعث ناراحتی چشمهای شما شوند. به شکل گاز برای چشم سمی نیستند اما شکل مایع آنها میتواند باعث سوختگی شدید در چشم شود.. (کمکهای اولیه را ببینید)

بینی و ریهها

بخارات آنها میتواند باعث گنسیت، سردردی، ضعف، گیچی و خفگی شود. گازات نجیبه در اتاق جای اکسیجن را میگیرند. نبود اکسیجن کافی به سرعت سبب از بین رفتن هوشیاری و مرگ خواهد شد. قبل از ورود به اتاقی که گازات نجیبه در آن موجود است، مطمئن شوید که اکسیجن کافی وجود دارد. (کمکهای اولیه را ببینید).

دهن و شکم
طریق معمول برای تماس با گازات نجیبه نمیباشد.
هرگاه به مدت طولانی معروض به این مواد باشید:
گازات نجیبه اثرات خطرناک شناخته شدۀ برای صحت در طولانی مدت ندارند.
اگر در خطر معروض شدن هستید:

از دستکش رابری بوتیل یا نیتریل که تا آرنج را بپوشاند، پیش بند و محافظ چشم و صورت استفاده نمایید تا تیزاب را از جلد شما دور نگه دارد (راجعه شود به فصل :18 تجهیزات محافظت شخصی).

ماسک تنفسی که جریان هوا را تأمین میکند استفاده کنید. ماسکهای تنفسی تولید کنندۀ فشار منفی برای خالص سازی هوا در ایزوسیاناتها توصیه نمیشود. مراجعه شود به ماسک تنفسی.



This page was updated:۰۶ Jul ۲۰۲۴