Hesperian Health Guides
نيروی آفتاب
ویکی-سلامتی > راهنماي جامعه براي صحت محيط زيست > نيروی آفتاب
|
درقتي شما با تابيدن اشعۀ آفتاب در فضا یا داخل خانۀ تان احساس گرمي ميكنيد، این گرمي ناشي از انرژی آفتاب است. راه های متعددی وجود دارد تا از انرژی بدست آمده از شعاع آفتاب در کارهائي مثل: گرم نمودن آب, تعقيم آب و پخته نمودن غذا و تسخين خانه بشكل خوب و اقتصادی استفاده نمود. همچنان از انرژی آفتاب برای توليد برق نيز کارگرفته ميشود.
برای استفاده از انرژی آفتاب، نياز به وسایل ذیل است: صفحات یا حجرات آفتابي که نور خورشيد را بگيرند و آنرا به انرژی برقي تبدیل نمایند. چون شعاع آفتاب هميشه موجود نيست، برق توليد شده باید قبل از مورد استفاده قرار گرفتن در باطری ها ذخيره گردد و از آنطریق برای روشني چراغ، چالاني موتور ها و سایر ماشين ها از آن کار گرفته شود. نصب کردن یک سيستم برق آفتابي ممكن قيمت تمام شود زیرا به صفحات یا حجرات آفتابي، باطری و بعضي اجزای دیگر ضرورت دارد.
اما شعاع آفتاب رایگان است و بصورت نا تمام قابل تجدید ميباشد. یكبار که سيستم برق آفتابي نصب گردید، تداوم و حفظ مراقبت آن بسيار ارزان است. بزرگترین خرج این شكل توليد انرژی، عبارت از تعویض باطری ها در ظرف هر 3تا 5سال است، یا هم تعویض صفحات در صورت شكستن.
اجزاي سيستم برق آفتابي
آب گرم كن آفتابي
در مناطق ایكه نور آفتاب به اندازۀ فراوان وجود دارد، یكي از معمول ترین اشكال استفاده از شعاع آفتاب عبارت از حرارت دادن آب است که برای نوشيدن یا حمام نمودن مورد استفاده قرار ميگيرد. گرم نمودن آب با استفاده از شعاع آفتاب به صفحات مخصوص خورشيدی یا وسایل گرانقيمت احتياج ندارد. تنها تجهيزاتي که نياز دارید، عبارت از: یک آبدان ایكه آب را ذخيره نماید و یک پایپ که رنگ آن سياه باشد تا نور آفتاب را جذب نماید.
در مناطق ایكه آب و هوای معتدل دارند، باید از دستگاه جمع کنندۀ شعاع آفتاب یا Solar Collectorبرای حرارت دادن آب استفاده نمود. اینها نسبت به آب گرم کن ساده بسيار قيمت تر هستند، مگر از صفحات آفتابي (سولر پنل) که برای توليد برق آفتابي استفاده ميشود ویا از سایر مواد سوخت غير قابل تجدید که برای گرم نمودن آب استفاده ميشود، خيلي ارزان تر ميباشد.
قرضه های کوچک در تمویل برق آفتابي کمک ميكند
بيشتر خانه ها در مناطق روستایي در کشور سریلانكا به سيستم برق رساني ملي وصل نيست. اما همانند دیگر کشورهای منطقۀ حاره، این مملكت شعاع آفتاب زیادی دارد. درسال ،1991 مؤسسه ای بنام سلف یا تمویل روشني برق آفتابي (Solar Electric Light Fund) به سریلانكا آمد تا بمردم در مورد استفاده از انرژی آفتابي کمک نماید.
چون آنها نمي توانستند صفحات آفتابي را بصورت رایگان در اختيار مردم قرار دهند، طرحي را روی دست گرفتند تا مردم را قادر به پرداخت مصارف نصب سيستم برق آفتابي کنند. بهمراه یک مؤسسه غير انتفاعي یک گروپي را بنام "کوپراتيف آفتابي" ایجاد کردند.
این کوپراتيف یک صندوق وجهي را برای قرضه های کوچک تاسيس کرد. اعضای کوپراتيف مقدار کمي پول را در شروع برای نصب سيستم برق آفتابي ميپرداختند و بعدا یكمقدار پول را هر ماه به صندوق وجهي کوپراتيف برای مدت زمان 8سال پرداخت مينمودند. با افزابش امكانات مالي صندوق وجهي کوپراتيف، خانواده های بيشتری ميتوانستند به مرور زمان از آن قرضه گرفته و سيستم برق آفتابي را برای خود خریداری و نصب نمایند. بعد از مدت 5سال 48 خانواده ایكه در اول قرضه گرفته بودند، آنقدر قرض های خود را پرداخت نموده بودند که کوپراتيف قادر شد برای 25خانواده دیگر کمک کند تا مصارف سيستم برق آفتابي خود را پرداخت نمایند.
برای انكشاف موفقيت بدست آمده، موسسۀ سلف شروع به ایجاد همكاری با موسسۀ ساروودایا (Sarvodaya) ،بزرگترین مؤسسه غير دولتي در سریلانكا نمود، که حدود سه مليون عضو داشت. موسسۀ سلف با موسسۀ ساروودایا ، پروگرامي را انكشاف دادند که بنام " تخم آفتابي" یاد ميشد. این پروگرام سيستم برق آفتابي را به حدود صد قریه وارد کرد. پروگرام برای تشویق مردم شروع به نمایش دادن سيستم برق آفتابي در مكاتب، مراکز جامعه و معبد های بودایي کرد. همچنان موسسۀ سلف پروگرام قرضه کوچک را شروع نموده و به اعضای موسسۀ ساروودایا کمک نمود تا سيستم را خریداری و در خانه های خود نصب کنند. پروگرام برق آفتابي با 300 خانواده شروع شد. بعد از چند سال به درجه ای از موفقيت رسيد که موسسۀ ساروودایا برنامۀ برق آفتابي " یک مليون خانه" را روی دست گرفت.
اکنون هزاران خانه در مناطق دهاتي سریلانكا از انرژی آفتابي استفاده ميكنند. با استفاده از سيستم اعتبارات یا قرضه های کوچک، قرار است تا هزاران نفر دیگر نيز به برنامه ملحق گردند. اگر برنامه بصورت موفقانه ای ادامه داده شود، ممكن است سریلانكا تبدیل به اولين کشوری گردد که تمام برق خود را از آفتاب استحصال ميكند.