Hesperian Health Guides
ساخت يك خانگ صحتمند
Contents
از نور آفتاب به بهترين شكل استفاده كنيد
در زماني كگ تصميم ميگيريد تا يك تعمير را اعمار نماييد، نقاط وجهات مختلفي را كگ آفتاب در جريان فصول زمستاني وتابستاني در آنجا طلوی وغروب ميكنند دريافت نماييد. موضوی بخاطري اهميت دارد كگ از نور آفتاب بايد بگ بهترين وجگ استفاده گرديده بتواند. براي مثال در ميانگ فصل تابستان، آفتاب تقريبا از خط وسطي آسمان گذشتگ ونور آن بصورت مستقيم بالاي منزل ميتابد و براي مدت بيشتري در روز وجود دارد. برعكس در زمستان و ماه هاي سرد سال، جهت آفتاب در آسمان پايينتر بوده، حرارت كمتر داشتگ و مسير مختلفي را مي پيماييد.
در ممالكي كگ در نيم كرۀ جنوبي سياره زمين موقعيت دارند، خانگ ها بايد طوري عيار شوند كگ كلكين و ديوار آفتاب گير بطرف شمال باز گردد، زيرا آفتاب بگ همان جهت وجود دارد. بگ حالت معكوس، در نيم كره شمالي كلكين ها و ديوار ها بايد بگ جهت جنوب عيار شوند، بخاطريكگ بيشتراوقات سال مسير آفتاب از همان جهت است. اين شكل ديزاين كمك ميكند تا اكثر قسمت هاي خانگ از آفتاب مستفيد شده و حرارت را جذب نمايند.
 |
 |
| در فصل سرد سال، كلكين ها وديوار ها از آفتابيكه زاويه پايين دارد استفاده كرده و حرارت را جذب ميكنند. | در فصل گرم سال، درختانيكه در جهت دي ر منزل غرس شده اند سايه انداخته واز ورود اشعه گرم آفتاب به خانه ممانعت ميكنند. به اين ترتيب تعمير سرد باقي مي ماند. |
مصالح ساختماني را انتخاب كنيد كه گرمي را حفظ نمايند
اگر در جايي زندگي ميكنيد كگ هوا اكثر اوقات سرد است، ميتوانيد از نوی مصالح ساختماني كار بگيريد كگ حرارت را جذب نموده و داخل ساختمان نگهميدارند. مواديكگ ضخامت بيشتر داشتگ باشند حرارت را بهتر ذخيره ميكنند. سنگ، خشت وكاه ِگل حرارت را بيشتر حفظ ميكنند، نسبت بگ چوب يا كانكريتي كگ بشكل پر ريختگ شده است (يعني تخلخل ندارد.) اگر از كانكريت استفاده كرده ايد بهتر است روي آن يك لايگ كاه ِگل بكشيد تا از ضيای حرارت بيشتر اجتناب شود. اگر از هركدام از مصالح فوق كار گرفتگ ايد، مناسب ترين ضخامت براي ديوار حدود چهار تا پنج انچ است ( ده تا سيزده سانتي متر.
|
|
| وقتيكه آفتاب بالاي خانه ميتابد، ديوار ها وسقف خانه حرارت را ذخيره ميكنند. | بعد از آنكه شب آمده ويا هوا سرد شود، ديوار ها وسقف حرارت را بداخل اطاق رها ميكنند. |
حفاظت در مقابل گرمي وسردي
 |
| پر نمودن درز ديوار ها تفاوت زيادي برروي جريان گرمي وسردي خانه مي ذارد. |
عايق ماده ايست كگ در مقابل گرمي وسردي مقاومت و محافظت مينمايد. بهتر است بجاي اينكگ ديوار ها را نازک و سقف تعمير را بصورت تنها، يعني بدون آهن پوش يا شيرواني بسازيد، يك طبقگ يا لايگ از عايق در بين دو ديوار داخلي و بيروني قرار داده و براي هر اطاق يك سقف ايجاد نماييد. عايق ميتواند هر ماده ضد حرارتي باشد، مثلا: بوره اره، پشم، كاه، ني، كارک، ورق كارتن، ويا هم ورقيكگ با محلول بوركس مرطوب شده وسپس خشك گردد ( تا از خورده شدن آن بوسيلگ خوره ها يا موريانگ جلوگيري گردد.)
اگر شما استطاعت آنرا نداريد كگ ديوار دوجداره بسازيد، داخل ديوار مواد عايق از قبيل كاغذ، كارتن يا اشيأ مشابگ را قرار دهيد. اينكار حد اقل مقداري عايق را بگ ديوار اضافگ ميكند.
سقف ايكگ با ني ساختگ شده باشد عايق خوبي است. بگ همين صورت خشت فرش و گل فشرده شده يا غوره گل. براي اينكگ حرارت در داخل اطاق باقي بماند، تمامي درزها وسوراخ ها ايرا كگ در اطراف دروازه يا كلكين ها وجود دارند پر نماييد. روي كلكين ها يك پرده اي را بياندازيد تا در روز ها خانگ سرد تر باشد و در شب ها از خروج گرمي داخل خانگ جلوگيري بعمل آيد. كلكين ها را گاهي باز كنيد تا جريان هوا در داخل خانگ بوجود آيد.
انتخاب مصالح ساختماني
كيفيت خانگ بستگي بگ مصالح ساختماني دارد كگ در هنگام ساخت در آن بكار برده ميشود. يعني اين انتخاب خانگ را ميتواند بگ يك پناهگاه غير راحت ويا منزل مقبول و سالم تبديل نمايد. اما اگر جنگل ها و جلگگ هاي طبيعي تخريب شوند، مصالح طبيعي تعميراتي مانند چوب، ني وغيره نباتات غير قابل دسترس مي شوند. همچنان زمانيكگ كانكريت و ديگر مواد مدرن ساختماني عام ميشوند، استعمال مصالح قديميتر متروک شده و دانش آن نيز بگ فراموشي سپرده ميشود. يعني ديگر بگ اين ميراث ارزشمند ديرينگ بهايي داده نمي شود. بهترين مصالح تعميراتي عبارتند از:
- آنهاييكگ منشاء خاكي داشتگ باشند. يعني از خاک ساختگ شده و پس از تجزيگ دوباره بگ خاک تبديل شوند.
- بصورت محلي توليد شده باشند، زيرا مطابق نيازمنديهاي منطقگ خود هستند.
- حاوي مقادير زياد مواد كيمياوي نباشند، ويا در توليد آنها انرژي خيلي مصرف نگرديده باشد
نوجوانان مصالح ساختماني با كيفيت بهتر را توليد ميكنند
در منطقگ سانتو انتونيو ،Santo Antonioواقع در حاشيگ شهر برازيليا پايتخت مملكت برازيل، اكثر خانگ ها در ظرف چند روز و با استفاده از خشت پختگ و بلوک كانكريتي اعمار ميگردند. اين مواد تعميراتي بيشتر از خارج منطقگ بگ آنجا انتقال داده ميشوند. كارگران حرفگ اي كمتر وجود دارند و مردم پول زيادي ندارند، بهمين خاطر مجبور اند تا تعميرات خود را بكمك كارگران غير حرفگ اي اعمار كنند.
بهمين لحاظ است كگ مصالح ساختماني بگ صورت نادرست آماده شده و استعمال ميگردند. مثلا گاهي مقدار آب سمنت از حد زياد ميشود، ويا پايگ آهن استحكامي بيرون از تعمير باقي مي ماند.
يك معمار، بنام روزا فرناندز، هنگاميكگ از منطقگ ديدن ميكرد متوجگ شد كگ كمبود دانش و مهارتهاي لازم باعث شده كگ اكثر تعميرات غلط نقشگ شده و اشتباه اعمار گردند. وي مصمم شده كگ اين وضعيت را بهبود دهد. با استفاده از كمك هاي دولتي، وي گروپي از جوانان منطقگ سانتو انتونيو را تعليم داد تا طرز ساخت بلوک ها ايرا كگ از گل بسيار سخت بوجود مي آمدند ياد بگيرند. هر دانگ بلوک از دوحصگ ريگ، يك حصگ خاک كوزه گري و مقدار كمي سمنت ساختگ ميشد ودر بين ماشين هاي دست ساز پرس ميشد. بعد از آنكگ كار تعليمات دهي بگ نوجوانان بگ پايان رسيد، روزا فرناندز بگ جامعگ نيز تعليم داد كگ بگ چگ شكل ميتوانند با استفاده از بلوک هاي فوق الذكر، تعمير هاي خود را اعمار نمايند. بگ اين ترتيب زمينگ كار براي نوجوانان مساعد شده وآنها شروی نمودند بگ توليد بلوک هاي ساختماني. حالا اكثر تعميرات جديدي كگ در منطقگ احداث ميشوند با استفاده از ين مصالح محفوظ تر، وقويتر ساختماني اعمار شده اند.
همچنان پولي را كگ قبلا مردم صرف تعمير سازي ميكردند در داخل منطقگ شان باقي ميماند، كگ اين بگ افزايش ثروت منطقگ انجاميده وآينده بهتري را برايشان نويد ميدهد. با تعليمات وآموزشها ايكگ نوجوانان منطقگ سانتو انتونيو اخذ نموده، اكنون ايشان كارگران مجرب و ورزيده اي شده اند.
مصالح سنتي و مدرن تعميراتي
در تعمير سازي سنتي بيشتر از تركيب موادي مانند گل، سنگ ريزه، قم، سنگ هاي كلان، كاه، چوب، وديگر اشهيأييكگ منشهأ نبهاتي دارند، مثل چوب بمبو، ني، يا ساقگ هاي گياهي استفاده ميشود تا سقف منازل و ديوار ها اعمار گردند. ايهن مصهالح اكثهرا قهوي، در سهطح محلي قابل دسترس، و ارزان قيمت اند. اما اين مواد مشكلاتي را نيز دارند. بطور نمونگ، ديوار هاييكگ از گل ساختگ شهده انهد در بهارش هها آسيب پذير اند، ويا اگر سقف با نَي پوشيده شده باشد، آشيانگ حشرات ميشود. يعني اينكگ اين شكل تعميرات امكان دارد براي زماني طولاني دوام نكنند.
مصالح ايكگ در فابريكگ جات توليد ميشوند، مانند بلوكگ هاي كانكريتي وسقف هاي آهن پوش، امروزه اكثرا جاي مواد قديمي تر را در بيشتر نقاط گرفتگ اند. دليل اينكگ انوای جديد تر استفاده ميشوند اينست كگ كانكريت بگ آساني بگ هرشكل وطريقگ دلخهواه تبهديل ميشهود، وتوانايي آنرا دارد كگ بناهاي زياد كلان را توسط ايجاد نمود. يعني فاميل هايي كگ استطاعت مالي بيشتر دارند، ميتوانند خانهگ بزرگتهري اعمار كنند. براي عده از مردم، داشتن خانگ كانكريتي بگ معني موفقيت اقتصادي، زندگي مدرن و موقعيت بهتر اجتماعي است.
اما بگ اين نكتگ بايد توجگ داشت كگ مصالح كارخانگ اي، ممكن است خانگ ها ايرا بسازند كگ براي صحت انسانها و محيط زيست خوب نباشند. براي مثال: خانگ هاي كانكريتي اكثرا بدون عايق بوده و از سردي جلوگيري كرده نمي توانند، آماده كردن كانكريت بهگ اب وانهرژي زيادي ضرورت دارد، اگر با دقت ساختگ نشوند ممكن است بزودي تخريب شده ودر مقابل زلزلگ مقاومت نكنند ويا مشكلات ديگر. همچنان، اين مصالح گرانقيمت بوده و اكثرا براي مردم ثروتمندي كگ در شهر هاي كلان زندگي ميكنند مهيا اند نگ اشخاص فقير ودهاتيان.
هرزمانيكگ تصميم بگ اعمار يك خانگ براي خود ميكنيد، تمامي جهات وكيفيات مثبت و منفي انوای مختلف مصالح تعميراتي را در نظر بگيريد. اين موضوی كگ همگ مردم ساختمان هاي خودرا بگ يك شكل خاص اعمار ميكنند، كافي نيست تا شما نيز همهان اشهتباه را انجهام دهيد.
چ ونه يك پلاستر طبيعي از گِل بسازيم
- آب، خاک و ريگ را با هم مخلوط كنيد. صبر نماييد آب خوب در خاک و ريگ جذب شود.
- مخلوط را خوب باهم تركيب كنيد تا هيچ برجستگي در آن باقي نماند (يعني همگ مخلوط يكدست شود.)
- اه ريزه شده را با مخلوط يكجا نماييد وآنقدر بهم بزنيد تا باز يكسان شوند.
اگر ميخواهيد كگ ديوار خاكي را پلاستر كنيد، آنرا ابتدا مرطوب كنيد. ولي اگر ديوار از ني يا مواد ديگري است، قبل از پلاسهتر كردن آنرا با يك لايگ گل بپوشانيد. در مرحلگ اول يك مقدار مواد پلاستر را روي ساحۀ كمي از ديوار قرار داده وبا دست پخش كنيد. سپس با استفاده از يك گل مالگ آنرا صاف نموده و صبر كنيد خشك شود. ببينيد كگ آيا با فشار دادن انگشت شصت درز مينمايد؟ آيا اگر شما آنرا از ديوار جداكنيد، بگ آساني دور ميشود؟ وقتيكگ روي آن آب ميپاشيد بگ سادگي مي شارد؟ اگر درز بر ميدارد، مقهدار كهاه آنرا بيشتر كنيد. اگر بگ آساني از هم ميپاشد، مقداري آرد وآب را بگ آن اضافگ كنيد تا چسپندگي آن زيادتر شود. و بهمين صورت اگهر در مقابل آب ميشارد،كاه هاي دراز تر را با گل يكجا كنيد. بعد ازينكگ مواد پلاستر بگ كيفيت مطلوب رسيد (يعني نگ باعث شاريدگي، درز برداشتن و از هم پاشيده گي شد)، ديگر قسمت هاي ديوار را پلاستر كنيد.
درصورتيكگ ميخواهيد كف اطاق را پلاستر كنيد، مقدار ريگ آنرا بيشتر نماييد. كف اطاق را ابتدأ خوب شفتگ (سخت) كنيهد تها هموار گردد و سپس آب ترازو شود. بعد از آن پلاستر را بروي كف اطاق انجام دهيد. درختم كار چند هفتگ بگذاريد تا خوب خشهك شده و درز پيدا نكند. اگر براي شما امكان دارد، كف اطاق را بعد از خشك شدن با يك روغن تخم كتان (Linseed) درز گيهري كنيد.
تعمير مقاوم به زلزله
همگ سالگ حيات شمار زيادي از مردم تباه ميشود زيرا آنها در ساختمان ها اي زندگي ميكنند كگ در مقابل زلزلگ هيچگونگ مقاومتي ندارند. تعميرات ايكگ از كانكريت نامقاوم، خشت و زمين غير مستحكم و تقويگ ناشده ساختگ شده و زيربناي محكمي ندارند بيشتر در مقابل زلزلگ آسيب پذير اند. خانگ ها ايكگ با استفاده از مصالح سنتي و انعطاف پذير، مانند گل و شاخگ، چوب، مخلوط كاه با پشم كگ بنام (Cob) ياد ميشود، تركيب كاه و گل وغيره ساختگ شده اند، توانايي زيادتري دارند تا در مقابل زلزلگ مقاومت نموده وصدمات را بگ حد اقل برسانند.
تركيب نمودن مصالح تعميراتي سنتي با انوای مدرن و كارگيري از روش هاي بهبود يافتگ، مانند زير بنا، تير هاي ضربدري، و پلاستر هاي مقاوم در مقابل آب بگ ما كمك ميكند تا خانگ هاي محفوظ تر، راحت تر، وارزانتري داشتگ باشيم. براي اينكگ خطر صدمات زلزلگ را بگ حد اقل كاهش دهيم لازم است:
- تعميرات خورد، يك منزلگ و كم ارتفای ساختگ شوند.
- ديوار ها را تاحد ممكن انحنا دهيد، خصوصا در گوشگ ها.
- اگر بگ شكل مربع ميخواهيد خانگ را اعمار كنيد، گوشگ هاي تعمير را با چوب هاي ضربدري تقويگ كنيد. اگر چوب ميسر نيست از سيم نيز استفاده كرده ميتوانيد.
- پايگ يا زير بنا را بر روي زمين سخت اعمار كنيد. زمين را ميتوانيد با استفاده از آهك كشتگ شده ، كانكريت بهمراه خشت هاي شكستگ ويا سنگ هاي بزرگ سخت نماييد. مواد ساختماني *را با وصل نمودن بگ يكديگر استحكام دهيد. يعني از چوبها، بامبو (چوب مخصوص همانند ني است ولي با قطر واندازه بيشتر)، سيم هاي فلزي و سيخ هاي فلزي در تركيب مصالح ساختماني كار بگيريد.
- مواد سبك وزن را در ساخت سقف ها استعمال كنيد ( ني يا آهن چادر)
- براي اينكگ خشت ها يا بلوكگ هاي بكار رفتگ مصئونتر باشند، آنها را در لايگ هاي محكمي بگ هم بچسپانيد. بيم ها (Beam) را بشكل ضربدري از يك ديوار بگ ديوار ديگر وصل كنيد. سپس بند هاي افقي را در بين بيم هاي قرار دهيد تا از حركت نمودن تعمير ازيك سمت بگ جهت ديگر درحين زلزلگ جلوگيري گردد.
 |
| مواد ساختماني سبك، مانند بسته هاي كاه، ديوار ها ايرا ميسازند كه در هن ام زلزله كمتر خطر دارند. درضمن حرارت داخل اطاق را ملايم ن هميدارند. |