Hesperian Health Guides

وقایه از مشکلات صحی معمول

در این فصل:


a woman using a mirror to look at the back of her legs.
جلد خود را هر روز معاینه کنید.

از آنجایی که شما بهتر از هرکس دیگر بدن خود را شناخته و درک مینمایید، میتوانید اعضای خانواده، دوستان و مواظبت کنندگان خود را بیاموزانید که چگونه بتوانند بهترین کمک را به شما بنمایند. اگر مشکلی داشته باشید، ترس یا شرم نداشته و از ایشان کمک بگیرید. هرچند همیشه ممکن نیست که امراض را وقایه نمود، بیشتر مشکلات صحی هرگاه در ابتدا مورد رسیدگی قرار گیرند، وخامت کسب نخواهند کرد. در صورت امکان کوشش کنید بصورت منظم برای معاینات طبی مراجعه نمایید (فصل 6 دیده شود).

a blind woman smelling vaginal discharge on her fingers.
تغییر در بوی افرازات مهبلی بدان معنی خواهد بود که مصاب یک انتان شده اید.

مواظبت روزانه

میتوانید با شستن روزانه بدن و بررسی منظم جلد تان صحتمند مانده و از انتانات جلوگیری کنید. در صورتی که بیشتر وقت روز را نشسته اید و حرکت ندارید، باید بیشتر از حد معمول در مورد بررسی جلد خود محتاط باشید تا مطمئن باشید که صحتمند است . اگر خراشیدگی، قطع شدگی ویا زخمهائی پیدا میکنید، آنها را بشوئید و با تکۀ بسیار پاک بپوشانید تا وخامت کسب ننمایند. میتوانید از یک آئینه برای دیدن قسمتهائی از بدن استفاده نمایید، که دیدن آنها مشکل است. بسیاری زنان نابینا میآموزند که چگونه از طریق تماس و بوی موجودیت زخمها را بررسی نمایند.

مویهای خود را منظم بشوئید و آنها را بخاطر موجودیت شپش بررسی نمایید. همچنان جلد سر را از نظر موجودیت زخمها ویا پوستکها معاینه نمایید. کوشش کنید که هر روز لباسهای پاک بپوشید، بخصوص زیرلباسیها و جورابهای شما باید پاک باشند.

بعضی زنان دارای معلولیت مجبور خواهند بود تا به علایم جزئی متوجه باشند تا گفته بتوانند که چه وقت مصاب یک مشکل صحی شده اند. طورمثال، یک زنی که مصاب یک مرض انتانی در رحم باشد، شاید احساس درد نداشته باشد. اما ممکن است متوجه افرازات ویا بوی غیرمعمول از مهبل شود. یک خانم نابینا دیده نخواهد توانست که یک قطع شدگی شدیدا انتانی شده است. مگر او درد و پندیدگی را احساس خواهد کرد.

مواظبت از دستها و پاها

اگر دستها و پاهای شما حسیت کمتری داشته باشند، محتاط باشید و با بررسی روزانۀ آنها از نظر بریدگی ویا زخم از آنها محافظت نمایید. اگر احساس کرده نتوانید به آسانی ممکن است دستها ویا پاهای خود را بسوزانید. ویا ممکن است بریدگی ویا زخم در دست ویا پای شما بوجود آید درحالی که آنرا احساس ننمایید. هرگاه متوجه یک جرحه و یا زخم میشوید، آنرا پاک نگه دارید و با یک تکۀ پاک بپوشانید تا اینکه شفایاب گردد.

قسمتهائی از بدن خود را که نمیتوانند گرما یا سرما را احساس کنند، محافظت نمایید. دستهای خود را با پوشیدن دستکشهای ضخیم ویا یک تکۀ قات شده (دیگ گیره)، در زمان برداشتن یک چیز داغ محافظت کنید. اگر در جائی زندگی مینمایید که هوا بسیار سرد میشود، دستها و پاهای خود را بپوشانید و آنها را گرم نگه دارید
a woman looking at a sore on the bottom of her foot.

از یک آئینۀ کوچک برای دیدن کف پای خود استفاده کنید. ویا از کس دیگری بخواهید که شما را کمک نماید. علایم ذیل را جستجو کنید:

  • سرخی، پندیدگی، گرمی جلد ویا دیگر علایم موجودیت انتان و التهاب.
  • ترکیدگی، زخم، ویا بریدگی جلد.
  • چرک، خونریزی ویا موجودیت بوی بد.
  • داخل شدن ناخن انگشتان در گوشت (ناخن در جلد اطراف داخل رفته باشد).


هرگاه احساس درد، سوزنک زدن، سوزش ویا از بین رفتن احساس در پاها داشته باشید، با یک کارکن صحی صحبت نمایید. ممکن است مصاب یک انتان باشید و برای التیام یافتن ضرورت به دوا داشته باشید.

WWD Ch5 Page 97-2.png

برای کمک به وقایه از انتان، هرروزه پاهای خود را با آب گرم و صابون بشوئید. ابتدا حرارت تشت را با آرنج خود که حساسترین محل است، امتحان نمایید ویا از فرد دیگری که خوب احساس بتواند، بخواهید که حرارت آب را امتحان کند. پاهای خود و بخصوص بین انگشتان را بعد از شستن خوب خشک نمایید.

اگر جلد پای شما خشک شده و شروع به ترکیدن نماید، پاهای خودرا هر روزه برای 20 دقیقه در آب بگذارید. بعدا با روغن نباتی، واسیلین و یا لوشنهای دیگر چرب نمایید. روشهای دیگری که پاهای شما را محافظه میکند:

  • پای برهنه راه نروید.
  • ناخنهای انگشتان پای تان را مستقیم قطع کنید نه بشکل منحنی، تا در جلد اطراف داخل شدن نتوانند. و نگذارید که ناخنها بسیار بلند شوند زیرا کش شده و میشکنند. در صورت ضرورت از فرد دیگری کمک بگیرید.
  • مطمئن شوید که بوتهای شما به اندازۀ پای تان است، که روی جلد سائیده و سبب سرخی ویا آبله در پاها نگردد.
  • قبل از پوشیدن داخل بوتهای خود را بررسی کنید تا چیزی مثل سنگ، میخ، کثافت ویا حشره در آن موجود نباشد که سبب تخریش جلد پای شما گردد.
  • طوری ننشینید که یک پا روی پای دیگر قرار گیرد، در این صورت جریان خون پاها به مشکل مواجه میشود.
  • زخها و جلدهای سخت شده را از پاهای خود قطع نکنید. این کار میتواند سبب انتان گردد.
  • جوراب بپوشید. خود را مطمئن سازید که جورابها نرم اند و روی جلد شما مالیده نمیشوند. اگر لازم باشد که سوراخهای جوراب خود را بدوزید، بخیهها را کوچک و هموار بزنید.
  • در اقلیم گرم، در جریان روز زمانی که نشسته اید کوشش نمایید که هرقدر به دفعات بیشتر که امکان دارد پاهای خود را برهنه نمایید. اینکار جریان خون را بهتر خواهد ساخت و در جلوگیری از انتانات بین انگشتان کمک مینماید


زنان مصاب به جذام (Leprosy) باید برای محافظت جلد خود از جروحات و انتانات مواظبتهای خاصی را در نظر بگیرند. زیرا جذام سبب از بین رفتن حسیت جلد پاها شده و زنانی که مصاب جذام اند کمتر امکان دارد که یک مشکل را وقتی کوچک و به آسانی قابل تداوی باشد، احساس نمایند.

زنان مصاب به جذام به مشکل میتوانند اشیاء را گرفته و نگه دارند. برای آسانتر شدن گرفتن اشیاء و جلوگیری از جروحات، از وسایلی کار گرفته ویا ساخته شود که دستههای پهن و صاف دارند ویا دستههای وسایل با تکههای دبل پوشانده شوند.

a screwdriver and a frying pan with wide, smooth handles.
a spoon and a pencil with wide, smooth handles.

برای ساختن یک دسته:
دسته را بشکل دست مشت شدۀ نفر قالب بزنید.

پلاستر پاریس ویا پلاستر گچی را با یک سرش بسیار قوی مخلوط نموده و روی دسته بگذارید. از شخص بخواهید تا دسته را زمانی که هنوز نرم است، بگیرد. بعدا بگذارید که خوب سخت شود.

همچنان میتوانید دسته را از گل رس ویا پیچانیدن چند طبقه برگهای دبل مثل برگ پوش جواری به اطراف دستۀ وسیله، بسازید.

WWD Ch5 Page 98-3.png
بعضا داکتران دندان از مواظبت افراد مصاب فلج دماغی ابا میورزند. مگر مواظبت از دندانها برای همه افراد دارای اهمیت است.

مواظبت از دهن و دندان ها

زنانی که کنترول نمودن و حرکت دادن عضلات دهن و زبان، ویا عضلات دستها و بازوها برایشان مشکل است، مثل زنان مصاب به فلج دماغی، ممکن است در شستن دهن و دندانهای خود مشکل داشته باشند. اما در صورتی که دندانها بصورت منظم پاک نشوند، هرغذای که به دندانها و بیرهها چسپیده باشد میتواند سبب پوسیدگی آنها گردد. در صورت ضرورت از کسی که به وی اعتماد دارید بخواهید تا شما را کمک نماید.

زنان مصاب به مرگی (Epilepsy)

a woman with swollen gums.
دواهای مرگی میتوانند سبب تورم و درد بیرهها گردند طوری که تقریبا دندانها را میپوشانند. پاک نگهداشتن دندانها میتواند برای جلوگیری از این حالت کمک نماید.

اگر از دوای فینی توئین (Diphenylhydantoin, Dilantin) برای وقایه از حملات مرگی استفاده مینمایید، این سبب پندیدگی و رشد زیاد بیرههای شما خواهد شد. مواظبت خوب از دهن تا اندازه زیادی از این تورم جلوگیری مینماید.

کوشش کنید که دندان های خود را بعد از هر غذا با دقت پاک نموده و دهن خود را با آب پاک بشوئید. برای پاک نمودن فواصل بین دندانها مواظبت خاص ضرورت است. همچنان مساژ دادن بیرهها با یک انگشت پاک کمک کننده میباشد.

برای پاک کردن دندانها موجودیت کریم دندان ضروری نیست. بعضی مردم بجای کریم دندان از نمک یا پلی استفاده مینمایند. هرگاه برس دندان داشته باشید، مویکهای برس است که دندانها را پاک مینماید، لذا برس دندان و آب برای پاک کردن دندانها کافی است. برس دندان دارای مویکهای نرم را استفاده نمایید. یک برس سخت و درشت به بیرهها آسیب میرساند و به آنها کمک نمینماید. استفاده از مسواک نیز بسیار خوب و مؤثر است. اما متوجه باشید که زیاد سخت نباشد چون به بیرههای شما آسیب خواهد رساند. همچنان میتوانید یک تکۀ پاک را به اطراف و نوک انگشت شهادت و یا به نوک یک چوب پیچانیده و از آن برای پاک نمودن دندانها استفاده کنید.

مواظبت از چشمها

همه روزه روی خود را با صابون حمام و آب پاک بشوئید. این کار از انتانات چشم (Conjunctivitis) شما را وقایه مینماید. انتانات چشم سبب سرخی، چرک و سوزش در یک یا هردو چشم میشود. پلکهای چشم معمولا بعد از خواب باهم میچسپند. بیشتر التهابات چشم بسیار ساری اند. انتانات به آسانی از یک چشم به چشم دیگر و از یک شخص به شخص دیگر انتقال مییابد.

روی پاک کسی را که مصاب انتانات چشم باشد استفاده نکنید. همیشه قبل از تماس دادن چشمها و بعد از آن دستهای خود را بشوئید. مگسها را نزدیک چشم های تان نگذارید. مگسها میتوانند انتانات را از یک شخص به شخص دیگر انتقال دهند.

تداوی:

ointment from a tube being put inside a lower eyelid.

ابتدا چرک را از چشم ها با یک تکه پاک که با آب جوش داده شدۀ سرد، مرطوب شده باشد، پاک نمایید. کمقدار کم مربعدا مرحم اریترومایسین چشم را در چشمهای مصاب بگذارید . پلک پائینی را بطرف پائین بکشید و یکمقدار کم مرحم را داخل پلک بگذارید، مانند تصویر. گذاشتن مرحم در بیرون چشم خوب نیست


احتیاط: تیوب مرحم را به چشم تماس ندهید.

اگر مصاب جذام باشید

بعضی معلولیتها مانند جذام، بسیار امکان دارد که شخص را مصاب مشکلات دید (رویت) نموده ویا سبب شوند که شخص مصاب انتانات چشم گردد.

در صورتی که مصاب جذام باشید، عضلات اطراف چشمها ضعیف خواهند شد ویا حسیت آنها کم میگردد. این سبب میشود که چشمهای شما بصورت بنفسهی زیاد پلک نخواهند زد. پلک نزدن سبب خشکی چشم ها و انتانات چشم میگردد.

اگر زود زود پلک نزنید ویا اگر چشمهای شما سرخ باشد، میتوانید:

  • عینکهای آفتابی بپوشید، مخصوصا عینکهای آفتابیای که جلد اطراف چشم را میپوشانند.
  • یک کلاه با پیک بلند بپوشید تا روی چشمهای شما را سایه کند.
  • چندین مرتبه در روز چشمهای خود را محکم ببندید.
  • به دفعات چشمهای خود را محکم بسته کرده و چشمهای خود را بطرف بالا دور دهید.
  • جلد اطراف چشمهای خود را زود زود بشوئید
a woman with an eye patch tied around her head.


هرگاه چرک موجود باشد، تداوی انتانات چشم را تعقیب کنید. تا جائی که میتوانید چشمهای خود را بسته نگه دارید. در صورت ضرورت چشم مصاب را با یک چشم بند بپوشانید.


میتوانید یک چشمبند از یک تکۀ نرم و پاک ویا تکۀ گاز ساخته و با یک تسمه بدور سر تان بسته نمایید ( بسیار محکم نباشد)، تا چشم بند در جایش ثابت بماند

a woman with a square of gauze taped over her eye.
ویا تکه و یا گاز را مانند این تصویر با پلاستر روی چشم نگه دارید.

روی چشم فشار وارد نکنید.

اگر نتوانید پلک چشم خود را بسته نمایید، با یک تکه ویا گاز پاک که روی چشم با پلاستر محکم شده، چشم خود را بسته نگه دارید تا از خشکی و انتان چشم جلوگیری شود.

برای مرطوب نگه داشتن چشمهای خود و کمک به جلوگیری از انتان، هر روز چند قطره آب پاک نمکی (یک چندک نمک در بین یک گیلاس آب پاک) در چشمهای خود بچکانید.