Hesperian Health Guides
دورانداختن غير محفوش زباله های زهری
ویکی-سلامتی > راهنماي جامعه براي صحت محيط زيست > 20:وقايه و كاهش ضرر هاي مواد زهري > دورانداختن غير محفوش زباله های زهری
بخاطريكگ دفع زبالگ هاي توكسيك خيلي ها سخت تمام ميشود، تخليۀ اين ضايعات بطرق غير مصوون اكنون عام شده است. اين دفع غير محتاطانگ بگ مشكلات كساني مي افزايد كگ درجوامع فقير وكم امكانات زندگي مي نمايند. هر روز تعداد زيادتري از صنايع براي جدا كردن مواد توكسيك از زبالگ هاي شان، بوسيلگ بازيابي كل يا قسمتي از ضايعات، تنظيم ميشوند. اين فعاليت ها بايد طوري تنظيم شوند كگ جريا ن بازيابي مواد توكسيك بگ صحت كسانيكگ درين بخش كار ميكنند صدمگ وارد ننمايد.
مطمئن شدن ازينكگ مواد زهري بصورت مسؤولانگ دفع ميشوند، فقط جزيي از راه حل است. براي خاتمگ دادن بگ مشكل بصورت اساسي ، طرز كار صنايع بايد تغيير داده شود. مصوون ترين راه براي غلبگ بر اين مشكل آنست كگ اين مواد اصولا از ابتدا توليد نگردند.
Contents
(African Stockpiles Project- ASP) پروژۀ ذخيره سا
صنايع و سازمان هاي انكشافي براي حل مشكل گرسنگي در ممالك فقير استفاده از آفت كش ها را توسعگ دادند. اما دانشمندان و زارعين اكنون ميدانند كگ اين مواد كيمياوي خطرات بيشتري را نسبت بگ فوايد خود بوجود ميآورند. چگ كسي اين محصولات خطرناک را دفع خواهد نمود؟ و چگونگ از شر اين مواد ميتوان خلاص شد؟
در كشور هاي مختلفي در سراسر افريقا، بيشتر از 50,000 هزار متريك تن ازين مواد كگ بدون استفاده مانده بود، ذخيره شده است. كگ قسمت عمده آن در داخل كانتينر ها و ظروفي است كگ امكان انتشار از آنها زياد است.
براي جمع آوري و پاک كردن اثرا ت مخرب اين مواد، دستگ اي از دولت ها و سازمانهاي بين المللي، گروپي را تحت عنوان پروژۀ ذخيره سازي افريقائي (ASP) بوجود آورده اند. گروپ در مورد ازبين بردن اين مواد نظرات مختلفي داشت. عدۀ بگ اين عقيده بود كگ سوختاندن عملي ترين و آسانترين راه دفع اين مواد است. براي اين منظور بانك جهاني وتعدادي از ممالك كوره ها يا Incineratorهاي متعددي را ساختند. اما گروهي ديگر معتقدند كگ اين روش خطرناک است و مواد زهري را در هوا آزاد ميكند. تا بگ اكنون، هيچ روش مصووني براي انجام اينكار استفاده نشده، و بگ احتمال زيادي هر راه ديگري جز سوختاندن، هزينگ و زمان بيشتري را ميگيرد كگ تابگ مرحلۀ عمل برسد.
.تازمانيكگ گروپ ASPبگ يك نتيجۀ عملي برسد، باد ها سبب پخش و انتشار اين مواد بگ منابع آبي و هوا گرديده و مشكلات بوجود آمده ميراث هاي شومي است كگ از توليد و عرضۀ اين محصولات توسط كمپني ها و سازمانها ي مربوطگ بجا مانده است.
بازيابي باطري ها
باطري هاي سربي اكثرا بخاطر فلزات بكار رفتگ در ساختمان آن، باز يابي مي گردند. در بسياري جاها، اين شكل از بازيابي بصورت سيستماتيك و صنعتي نبوده، بلكگ در مكان هاي مثل خانگ هاي عادي صورت ميگيرد. بازيابي غير اصولي اين باطري منجر بگ مسموميت با سرب گرديده كگ بر محيط نيز تأثيرات منفي دارد. معروض شدن كوتاه مدت بگ مقدار زياد سرب سبب اعراض ذيل ميگردد: اسهال ، استفراغ، اختلاج (صرعگ)، كوما وحتي مرگ. عده اي باطري هاي كوچك خانگي را براي استخراج پودر داخل آن بازيابي ميكنند. كگ مواد
بدست آمده براي ساخت رنگ ها (رنگ مو)، رنگ قلم و مواد آرايشي استفاده ميشود. اين پودر خيلي ها خطرناک بوده و هرگز نبايد براي اين منظور بكار گرفتگ شوند. تركيب آن عبارت از: كدميم، سرب، زنگ، سيماب و فلزات سنگين ديگر ميباشد. اگر پودر استعمال ميشد، بايد در هنگام كار با آن دستكش و ماسك پوشيده شود. ضايعات باقي مانده بايد بصورت مصووني دفع گردند.
كاهش ضرر
بهترين راه كاهش ضرر هاي بوجود آمده از بازيابي باطريها، عبارت است از جمع آوري اين محصولات بوسيلگ سازندگان آن است تا مطمئن گردند كگ در تحت شرايط محفوظ بازيابي و يا دفع ميگردند. بعضي كشور هاي براي بازيابي مصؤونانگ باطريها قوانين خاصي دارند.
بازيابي وسايل برقي
 |
| استفاده از دستكش، ماسك و دي ر وسايل محافظتي، سبب مصوون ن هداشتن اشخاصي ميشود كه در كار بازيابي اين وسايل مصروف اند. |
ساخت وسايل برقي مثل: كمپيوترها ، تلويزيونها، موبايل ها و راديو ها بگ منابع فوق العاده اي نياز دارد. اين وسايل در تركيب خود مواد توكسيك زيادي دارند. مانند: كدميوم، سرب، باريوم، سيماب، شعلگ خاموش كن ها, و پلاستيك . PVC هاي وسايل برقي معمولا درجاهاي رها ميشوند كگ مواد.
توكسيك آن بگ تماس منابع آبي زير زميني مي آيد. يا بطرقي بازيابي ميگردند كگ خطرناک است (مثلا: بوسيلگ دست با استفاده از حلال هاي خطرناک.) اين روش ها سبب ميشود كگ كسانيكگ درين بخش ها (بازيابي و انتقال) كار ميكنند در معرض خطرات زيادي قرار گرفتگ كگ ممكن است صحت شان را در مراحل بعدي زندگي متضرر سازد
بهترين راه حل عبارت از توصيگ كردن بگ كمپني هاي سازنده اين اشياء است كگ مسؤوليت بازيابي وديزاين مصوونتر وسايل را عهده دار شده و از مواد كم خطر و بادوام تر استفاده كنند. همچنان مردم ميتوانند بجاي دور انداختن وسايل خراب شدۀ برقي خود آنها را ترميم نموده و بگ كاهش زبالگ كمك نمايند.
تجارت مواد زهري
عبارت از صدور زبالگ ها و مواد خطرناک زهري از يك كشور بگ كشور ديگري است. بخاطريكگ كشور هاي ثروتمند تمايل دارند كگ زبالگ هاي توكسيك خود را بگ مناطق دور انتقال دهند، و كشور هاي فقير نيز توانايي جلوگيري ازين كار را ندارند، تجارت مواد توكسيك بيشتر بمعني زيانمند نمودن ملل و جوامعي است كگ ضعيف اند.
عليرغم وجود معاهدات بين المللي براي حفاظت صحت و محيط زيست، تجارت مواد مضره جزو تجارت جهاني ميباشد. اقلام زهري ازقبيل: تنباكو، حشره كش ها، غذاهاي فاسد شده، گازهاي سرب دار، وسايل برقي تخريب شده وغيره بصورت معمول ازكشور هاي ثروتمند بگ كشور هاي فقير صادر ميگردد.
تجارت تعدادي ازين اقلام خطرناک در قوانين بين المللي منع گرديده است, اما اين قوانين وقتي مرعي الأجرا اند كگ مردم خود فشار ايجاد نمايند تا آنها تطبيق گردند.
زبالگ هاي زهري خود را برداريد و واپس با خود ببريد!
كشتي Khian Seaبا حدود 14,000هزار تن زبالۀ زهري، كگ باقيمانده هاي كوره ها يا Incineratorها بود، پر شده بود. ميخواست اين محمولگ را از شهر فيلادلفيا در ايالات متحده بار زده و درجايي در خارج ازين كشور تخليگ نمايد. هرجا كگ اين كشتي رفت با مخالفت روبرو شد.
اين كشتي ابتدا بگ باهاماس رفت، سپس بگ جمهوري دومينيكن، اما هيچكدام حاضر بگ پذيرش محتويات آن نشدند.
سپس سفر خود را بگ طرف هندوراس، برمودا، گينگ -بيساوو، و جزاير انتيل هالند ادامگ داد. هيچكسي اجازه ورود بگ اين زبالگ ها نداد. بيقرار ازينكگ نتوانستگ بار خود را تخليگ نمايند، مأمورين كشتي شروی كردند بگ دروغ گفتن. بعضي وقت ميگفتند كگ اينها مواد ساختماني است، ويا براي كار ديگريست. اما فعالين محيط زيست هميشگ يك قدم از آنها جلوتر حركت كرده وبگ دولت هاي مورد نظر در مورد محمولۀ كشتي معلومات ميدادند. تا اينكگ بالآخره كشتي بگ هائيتي رسيد. دولت مورد حمايۀ امريكا درين كشور، اجازۀ ورود محمولگ را بگ عنوان " كود" زراعتي داد. حدود چهار هزار تن ازين محمولگ بگ داخل ساحل شهر گونايفس تخليگ گرديد.
بزودي اعتراض شديد عمومي سبب آنشد كگ اعتراف كنند كگ اينها " كود" نمي باشند. بگ كشتي دستور داده شد كگ محمولگ را دوباره بارگيري كند، اما كشتي شبانگ از بندر خارج شده بود.
بمدت دوسال ديگر مأمورين كشتي كوشيدند تا ده هزار تن باقيمانده را بطريقي در جايي دور بريزند. حتي بگ ايشان دستور داده شد كگ رنگ ونام كشتي خود را عوض كنند. اما هيچ كشور فريب اين حركت را نخورد. بعدها يك كارمند كشتي درمحكمگ اعتراف كرد كگ مقدار زيادي را بگ بحر هند ريختگ اند. بالآخره دوهزار تن باقيماندۀ آن در زميني در فيلادلفيا بخاک سپرده شد. و اين بگ لطف سالهاي تلاش فعالين محيط زيست تحقق يافت.
ساخت وساز شهري ممكن است زباله هاي زهري را آشكار كند
بدبختانگ، عدم توجگ بگ زبالگ هاي زهري بگ معني از بين رفتن مشكل آن نيست. هرگاه پروژه هاي انكشافي شهري روي دست گرفتگ ميشود، معمولا مردم بخاطر ايجاد فرصت ها، خانگ ها ، بازار ها و شغلهاي جديد هيجاني ميگردند. اما اگر اين پروژه بر روي زمين هاي پلان شده باشد كگ قبلا محل فعاليت هاي صنعتي ويا مركز نظامي بوده اند، متوجگ بايد بود كگ اين ساحات قبلا بگ زبالگ دان هاي مواد زهري تبديل نشده باشند. اگر چنين واقعگ رخ داده باشد، مواد قبلا ريختگ شده بايد از آنجا كشيده شده و بصورت مصووني از بين برده شوند.
دويدن براي رسيدن بگ صحت
هنگاميكگ شهر ساندياگو در ايالات متحده شروی بگ ساخت ستديوم جديد بيس بال نمود، طرفداران تيم ساندياگو پادرس San Diego Padresزياد خوشحال بگ نظر ميرسيدند. زيرا پروژه فرصت هاي كاري جديدي را فراهم نموده و براي ديدن مسابقات نيز بهتر بود. اما ارزيابي (Environmental Impact Assessment تأثيرا ت محيطي (EIA)) نشان داد كگ كار آن هم برروي محيط زيست و هم روي صحت مردم تأثيرات بدي خواهد داشت.
ساحۀ مورد نظر با مواد زهري آلوده بود. پلان ساختماني پيشنهاد ميكرد كگ اين خاک هاي ملوث از آنجا دور شده و بگ مركز شهر انتقال و در آنجا سوختانده شود. اعضاي يك گروپ محلي كگ خود را ائتلاف صحت محيطي (Environmental Health Coalition) مي ناميدند، واقف بودند كگ اين كار مشكل بدي را براي همگ خلق خواهد كرد. براي همين خاطر اجتمای را بسيج نمودند تا خواستار راه هاي جايگزين گردند.
گروپ و ديگر اعضاي جامعگ از مقامات شهر خواستند كگ كار را متوقف كنند. اما خواستگ هايشان رد شد. سپس جامعگ حدود صد نفر از اعضايش را بسيج نمود تا در محل ساخت پروژه دست بگ اعتراض بزنند. اينكار باعث جلب رسانگ ها گرديد ، و طوري معلوم شد كگ حتي خود تيم ساندياگو پادريس توجهي بگ طرفدارانش ندارد. بزودي صاحبان تيم موافقگ نمودند كگ راه ديگري براي ازبين بردن اين زبالگ هاي زهري پيدا كنند.
همچنان گروپ ائتلاف صحت محيطي نشان دادكگ چگونگ ساخت اين ستديوم سبب افزايش ترافيك، آلوده گي هوا، وتشديد آستما در كودكان و همسايگان منطقگ ميگردد. بعد از جلسات متعدد اين گروپ براي ايجاد پلانهاي جديدتر ساختماني كگ كمتر ضرر را متوجگ محيط وصحت مينمود، كمك نمود.
حتي اگر جلساتي با مردم برگزار شده و تأثيرات محيطي و صحي بررسي گردد، اين بدان معني نيست كگ يك پروژه فاقد ضرر ميباشد. در مورد ساندياگو، طراحان پروژه خواهان ادامۀ كار خود بودند، باوجوديكگ ميدانستند كگ سوختاندن مواد توكسيك و پلان ساخت ستديوم خطرات صحي را بار مي آورد. فقط موجوديت يك سازمان اختصاصي و مصمم بود كگ با مطالعۀ گزارشها، حضور در جلسات منظم و اعتراض در سرک ها بود كگ دولت را وادار ساخت ضرر را كاهش دهد.
مردم زيادي اكنون بگ مسابقات ساندياگو پادريس ميروند. ميتوانند اين تيم را در بازي هايش تشويق كنند، وتا اكنون كسي از ايشان مريض نگرديده است.
توافقات بين المللي در باره دفع مواد زهري
براي سالهاي زيادي ، كشور هاي شمال امريكا و اروپايي، از آسيا ، افريقا، امريكاي لاتين و اروپاي شرقي بعنوان جاهاي دفن زبالگ هاي خود استفاده نموده اند، بدون اينكگ هيچگونگ فشار براي توقف دادن ايشان اعمال شده باشد. اما بالآخره اقدامات مردمي در كشور هاي فقير، بهمراه فشار هاي اعمال شده از طرف گروه هاي فعال محيط زيست در چهار گوشۀ دنيا، موفق گرديد تا موافقت نامگ هاي بين المللي را براي غير قانوني كردن تجارت مواد توكسيك تصويب نمايد.
اولين معاهدۀ عقد شده عبارت از كنوانسيون بازل دربارۀ كنترول انتقالات برون مرزي مواد زايد زيان بخش و دفع آنها (1992) بود. اين موفقيت مرهون تلاش ها ايست كگ براي متوقف كردن كشتي Khian Seaبراه افتاده بود. كشور هاي امضاء كننده معاهده توافق كردند كگ تعامل، بازيابي و ازبين بردن زبالگ هاي توكسيك بايد در نزديكترين محلي كگ توليد شده است، صورت گرفتگ و از انتقال آن بگ كشور ديگري جلوگيري بعمل آيد.
درسال 2001، نود و دو مملكت كنوانسيون ستوكهلم در مورد آلوده كننده هاي عضوي پايدار (POPSصفحگ), را امضأ كردند. بر طبق اين معاهده توليد واستفاده از دوازده نوی POPS كگ بيشترين خطر را ميساختند (وبنام درجن كثيف يا Dirty Dozenيا دميشدند) و همچنان تجارت شان ممنوی شد، مگر اينكگ توليد ماده بتواند نسبت بگ ضرر وارده، ضرر بيشتري را كاهش دهد. (مثلا استفادۀ هدفمند از دي دي تي براي كنترول ملاريا، نگاه شود بگ صفحگ).
موافقت نامۀ سومي درسال 2004 تصويب شد، كگ بنام "كنوانسيون روتردام در مورد كسب رضايت آگاهانۀ قبلي" ياد ميشود. طبق اين عهد نامگ لازم است كگ يك مملكت قبل از صدور مواد مضر كيمياوي بگ مملكت ديگر بگ ايشان را آگاه ساختگ و اجازۀ ايشان را كسب كند.
اگر مردم درمورد مواد اين توافقنامگ ها خبر داشتگ باشند، از آنها ميتوانند بگ عنوان ابزاري براي سالم تر كردن محيط خود استفاده كرده تا عدالت بهتر رعايت شود. اما راه هاي گريز زيادي وجود دارد كگ حكومت ها وكمپني ها از آن استفاده كرده و قوانين را زير پا كنند. براي معلومات بيشتر در مورد طريقگ هاي استفاده از قوانين ملي وبين المللي در تلاش هاي خود جهت حفظ محيط زيست محيط سالم ، بگ ضميمۀ الف مراجعگ كنيد.
بازي مار وزينگ
بازي مار وزينگ يك سرگرمي مشهور در همگ جا ميباشد. اين نسخگ كگ درينجا طراحي گرديده نشان ميدهد كگ چگونگ مواد توكسيك بگ ما ضرر ميرسانند و چگ قسم ميشود از كنار خطرات آن گذشت. شما نيز ميتوانيد نمونۀ اين تختۀ بازي را روي يك تختگ كاغذ كلان، كاغذ كارتن و بالاي يك تختگ چوب كلان كاپي نماييد.
مواد لازمه: دانگ ها، سنگ ها منحيث نشانگر بازي ، يك مكعب وتختۀ بازي.
قوانين: بازي ميتواند دونفره، چهارنفره ويا با يك تيم اجرا شود. هر بازيگر بايد يك نوی سنگ يا دانگ جداگانگ اي داشتگ باشد كگ موقعيتش را بالاي صفحگ نشان ميدهد.
هر شخص مكعب را بدست گرفتگ ومياندازد. هر شماره ايكگ بيايد نشان دهندۀ تعداد خانگ ايست كگ با آغاز از خانۀ شماره
يك نشاني خود را در آن خواهد گذاشت. اگر بگ يك بازيكن شمارۀ شش بيايد دانگ
خود را 2شماره پيش خواهد برد و علاوتا چانس دارد كگ براي مرتبگ دوم مكعب را
بياندازد. اگر نمره اي غير از شش آمد، فقط بگ تعداد نمره هاي آن حق پيشروي داشتگ ونمي تواند بارديگر، تا رسيدن دوباره نوبت اش مكعب را بياندازد. و بگ اينترتيب نوبت بگ شخص ديگري ميرسد.
اگر دانگ بگ خانگ اي رسيد كگ سر مار در آن قرار داشت، پيام را خوانده و دانگ اش را بايد بگ خانگ اي كگ دم مار در آن قرار دارد انتقال داده وپيام موجود در آنرا نيز بخواند.
همچنان اگر درخانگ ايكگ پايين زينگ در آن قرار دارد، برابر شود پيام آنرا خوانده، دانگ را مستقيم بگ خانگ ايكگ سر زينگ در آن قرار دارد، انتقال ميدهد، وسپس چيز ايرا كگ در آن خانگ نوشتگ شده است بصداي بلند ميخواند. نوبت بگ بازيكن بعدي انتقال ميشود.
اولين شركت كننده ايكگ بگ خانۀ آخري برسد، برنده است. براي بردن بازي حتما بايد دانگ بگ خانۀ آخري برابر شود
اين بازي وقتي مؤثر است كگ پيام هاي مرتبط با آن در هر خانگ گذاشتگ شده باشد تا خوانده شده و همگ بازيكنان آن آگاهي را كسب نمايند، طور مثال درخانگ هاييكگ سر مار در آن قرار دارد، مشكلات وخطرات مواد توكسيك را نوشتگ و برعكس درخانگ هاي زينگ دار، اقدامات لازمگ براي حل مشكلات فوق نوشتگ شود.
سهم گيرندگان را تشويق كنيد تا مشكلات (مارها) و اقدامات (زينگ) را كگ در بازي ديده اند، مورد مباحثگ قرار داده و فكركنند كگ چگ مشكلات ديگري نيز وجود دارد كگ در بازي گنجانيده نشده است و اينكگ چگ كاري را ميتوان براي حل مشكلات ذكر شده انجام داد
براي يادگرفتن بازيهاي بيشتر ايكگ روي تختگ يا كاغذ بازي ميشوند، بگ فصل يازدهم كتاب Helping Health Workers Learn ("كمك به كاركنان صحي براي آموزش") از همين سلسلۀ هيسپيرين مراجعگ كنيد.