مشکلات صحت روانی معمول

ویکی-سلامتی > رهنمای صحی برای زنان دارای معلولیت > فصل سوم3: صحت روانی > مشکلات صحت روانی معمول

در این فصل:

 

در این فصل:

هرچند انواع بسیار متفاوت مشکلات صحت روانی موجود است، انواع بسیار معمول آن عبارتند از: اضطراب (Anxiety)، افسردگی (Depression) ،واکنش به ترضیضات (Reactions to trauma) و سوء استفاده از الکول ویا دواهای مخدر.

افسردگی (دلتنگی و غمگین بودن بیش از حد ویا بیعلاقگی کامل)

افسردگی تقریبا 5 نفر از 10 نفر خانم دارای معلولیت را متاثر میسازد، در مقایسه با افراد غیرمعلول جامعه که 2نفر از هر 10 نفر میباشد این یک رقم بزرگ است. این تعجب آور نیست زیرا بسیاری دختران دارای معلولیت این چانس را پیدا نمیکنند که تعلیم ببینند، اعتماد خود را افزایش دهند ویا بیاموزند که چگونه برای خود کاری انجام دهند. با پیشرفت سن، موانع اجتماعی و تغییرات در صحت، شما نمیتوانید به اندازۀ قبل کارهای خود را انجام دهید. این حالت امکان دارد که سبب احساس ناخوشنودی و افسردگی بیشتر شما گردد.

علایم:

• احساس غمگینی در بیشتر اوقات.
• مشکلات خواب یا خواب شدن بیش از حد.
• مشکلات در واضح فکر کردن.
• عدم علاقمندی به فعالیتهای خوشحال کننده، خوردن و مقاربت جنسی.
• مشکلات فزیکی مانند سردردیها یا مشکلات امعاء که از سبب کدام مریضی بوجود نیامده است.
• نداشتن انرژی برای کارهای روزانه
• فکر کردن در مورد مرگ و خودکشی.

هرچند زمانی که از این مشکل رنج میبرید، باور داشتن به آن مشکل است، اما افسردگی برای همیشه دوام نخواهد کرد. در مورد طرق پیروز آمدن بر افسردگی دیده شود.

پیشرفت سن

با پیشرفت سن تغییرات بدن شما ادامه خواهد یافت. کارهای روزانه شما وقت بیشتری خواهد گرفت. بعضی معلولیتها وخامت پیدا میکنند، و ممکن است از اثر استفادۀ بیش از حد قسمتهای دیگر بدن خویش، معلولیت ثانوی را کسب نمایید. با پیشرفت سن موارد بیشتری در بدن شما درست کار نخواهد کرد و شما مجبور خواهید شد به دفعات خود را با آنها تطابق دهید. این تغییرات دوامدار شما را طوری خواهد ساخت که فکر نمایید هیچگاه نخواهید توانست غیروابسته شوید و باید بصورت دوامدار به کمک دیگران متکی باشید. احساس این که وابستگی شما در حال افزایش است میتواند عزت نفس و اعتماد به نفس شما را متأثر سازد. فصل 13 در مورد پیشرفت سن دیده شود.

درصورتی که بیشتر اوقات احساس غمگینی دارید ویا نمیتوانید خواب نمایید، ویا اگر شما متوجه تغییرات در خلق و خوی تان میشوید، با یکی از اعضای خانواده که به وی اعتماد دارید صحبت نمایید ویا با یک کارکن صحی صحبت کنید.

اضطراب (احساس عصبانیت ویا تشویش)

اگر احساس عصبانیت ویا تشویش (دیگر اسمهای معمول اضطراب شامل "عصبیت"، "حملات عصبی"، و "ناراحتی قلبی" میباشد) برای مدت طولانی دوام نماید ویا بیشتر شدید شود، در آنصورت شما یک مشکل صحی روانی خواهید داشت.

علایم:

• احساس گرفتگی و عصبانیت بدون موجب.
• عرق کردن.
• احساس نمودن ضربان قلب (وقتی کدام مرض قلبی موجود نباشد).
• شکایات فزیکی مکرر که سبب آن کدام مریضی فزیکی نبوده و در زمان ناراحتی افزایش می یابد.

حملات وحشت یا Panic attacks یک نوع شدید اضطراب است. این حملات دفعتا بوجود آمده و میتواند از چند دقیقه تا چندین ساعت دوام نماید. برعلاوۀ علایم فوق شما ممکن احساس ترس ویا وحشت داشته و از این هراس داشته باشید که شعور خود را از دست بدهید (غش کنید) ویا بمیرید. شما همچنان ممکن است درد صدری و مشکلات تنفسی پیدا کرده و احساس نمایید که چیز وحشتناکی در حال وقوع است.

ترضیض (Trauma)

وقتی حادثۀ ناگواری به یک خانم واقع شده باشد، بدان معنی است که یک ترضیض را گذشتانده. بعضی انواع بسیار معمول ترضیضها، خشونت در خانواده، تجاوز جنسی، جنگ ، شکنجه و حوادث طبیعی میباشند. ترضیضها سلامت فزیکی و روانی یک خانم را تهدید مینمایند. در نتیجه خانم احساس عدم اطمینان، ناامنی یا ناامیدی نموده و نمیتواند به جهان ویا مردم اطراف خود اعتماد نماید. زمان زیادی را برای یک خانم در بر خواهد گرفت تا از یک ترضیض بهبود یابد، بخصوص اگر شخص دیگری سبب آن ترضیض شده باشد.

معلولیت از سبب ترضیض

هرگاه یک خانم در مراحل بعدی زندگی از سبب جنگ، یک حادثه ویا یک مریضی معلول شود، تغییر ناگهانی برایش بسیار دشوار خواهد بود. بعضی زنانی که جدیداً معلول شده اند ممکن است احساس نمایند که تمام ارزشها را برای خودشان، خانواده شان و جامعه از دست داده اند. آنها همچنان ممکن است از سبب ترضیض، ترس پیدا کرده ویا برآشفته شوند. اغلب خانمی که در مراحل بعدی حیات معلول شده باشد، با اعتماد به نفس، تعلیمات خوب و با داشتن مهارتهای زیادی رشد نموده است. این خانم اکثراً ممکن است ارتباطات دوستانه عمیقی با دیگران داشته و توقع دارد که با او با احترام برخورد شود.

هرگاه خانم معلول میشود، وقت زیادی خواهد گرفت که با تغییرات بدن خود عادت نماید. همچنان مشکلتر خواهد بود تا به تغییرات طرز دید دیگران و همچنان با طرز دید خودش عادت نماید. بسیاری زنانی که در مراحل بعدی زندگی شان معلول میشوند، می گویند باید تصمیم میگرفتند که عصبانی نشوند. هرچند آنها احساس اندوه شدید و شاک داشتند، آنها دریافتند که میتوانند انتخاب کنند که چگونه زندگی خود را پیش ببرند. (قصۀ انیا را ببینید).

بدرفتاری یک نوع ترضیض است

دختران دارای معلولیت خاصتاً در خطر سوء رفتار ویا خشونت توسط بعضی افراد خانواده قرار دارند. اگر کسی با یک دختر تماس جنسی داشته باشد سوء رفتار یا تجاوز گفته میشود ویا اگر پدر، برادر، کاکا، ماما ویا مواظبت کننده، دختری را زیر فشار بگیرد که مقاربت جنسی داشته باشد، این تجاوز جنسی است. بدرفتاری یا تجاوز یک نوع ترضیض است که ضرر بزرگی بر صحت روانی یک دختر ایجاد میکند. در صورتی که یک دختر در زمان طفولیت مورد تجاوز قرار گرفته ویا آسیب دیده باشد، اثرات آن برای سالهای زیادی دوام خواهد نمود. بسیاری زنان دارای معلولیت که بصورت دوامدار تا زمان بلوغ مورد بدرفتاری قرار میگیرند شکایت نمیکنند، زیرا آنها عقیدهمند شده اند که لیاقت برخورد درست و مناسب را ندارند. برای معلومات بیشتر در مورد بد رفتاری و تجاوز، فصل 14 را ببینید.

واکنش به ترضیض

اگر یک حادثۀ ترضیض را گذشتانده باشید، ممکن است واکنشهای مختلفی داشته باشید، مانند:

• بار بار در فکر تان مراجعه کردن به ترضیض ویا فکر کردن به آن حادثه. درحالی که بیدار هستید، ممکن است چیزهای ناگواری را که واقع شده است بخاطر بیاورید. در شب ممکن است رویاهای شما در مورد همان ترضیض باشد ویا ممکن است بخاطر فکر کردن در مورد آن حادثه خواب شده نتوانید.
• احساس کرختی یا این که هیجانات به قوت قبلی احساس نمیشوند. ممکن است شما از مردم و جاهایی که شما را به فکر آن حادثه و ترضیض بیاندازد، دوری گزینید.
  

  افرادی که از واکنشهای ترضیضات رنج میبرند، ممکن احساس نگرانی ویا افسردگی داشته ویا به شراب و مخدرات روی آورند.
• احساس کرختی یا این که هیجانات به قوت قبلی احساس نمیشوند. ممکن است شما از مردم و جاهایی که شما را به فکر آن حادثه و ترضیض بیاندازد، دوری گزینیدترضیضی آغاز گردد، به کمک نیاز دارید.
• مراقب بودن بیش از حد. اگر شما بصورت دوامدار مراقب خطرات باشید، ممکن است به مشکل بتوانید خواب شده و یا آرام گیرید. ممکن است در زمان بیدار شدن (توسط زنگ ساعت ویا صدا یا تماس)، واکنش شما بسیار شدید بوده و از جا بپرید.
• برآشفتگی شدید و احساس شرم از حادثۀ که رخداده است. اگر شما از حادثۀ ترضیضیای که دیگران در اثر آن کشته ویا شدیداً زخمی شده باشند، زنده مانده باشید، ممکن است احساس گناه نمایید که چرا دیگران بیشتر از شما رنج برده اند.
• احساس جدائی و دور ماندن از دیگر مردم.
• طغیانی شدن ویا بسیار غضبناک شدن در اثر سلوک غیرعادی ویا خشونت آمیز، طوری که نمیتوانید موقعیت خود را درک نمایید.

بسیاری از این علایم واکنشهای نارمل به حالات دشوار میباشند. طورمثال، احساس خشم و قهر از این که یک حادثه ترضیضی رخداده است ویا مراقب بودن در صورتی که موقعیت هنوز خطرناک باشد، نارمل است. اما در صورتی که علایم به اندازۀ شدید باشد که شما نتوانید فعالیت های روزانۀ خود را انجام دهید، ویا اگر این علایم ماهها بعد از وقوع حادثۀ ترضیضی آغاز گردد، به کمک نیاز دارید.

کمک به فایق آمدن بر واکنشهای ترضیض

اگر شما یک ترضیض را گذشتانده و از آن رنج میبرید، به موارد ذیل ضرورت خواهید داشت:

• آموختن اعتماد به دیگران.
• صحبت کردن در مورد زندگی تان قبل از وقوع ترضیض و همچنان تجارب موجود تان. بدین طریق شما میتوانید درک نمایید که هرچند زندگی بسیار تغییر یافته است، در بسیاری موارد شما همان شخصی هستید که قبلا بوده اید.
• بیان چیزهای دردناکی که صحبت در مورد آن بسیار مشکل است ویا نمیتوانید جای دفن آنرا بخاطر بیاورید. تمریناتی مانند رسامی ویا رنگ آمیزی و همچنان یک فعالیت التیامی مانند مساژ دادن، میتواند کمک نماید که شما این احساسات دردناک خویشرا بیان نموده ویا زنده سازید.
• درک نمودن واکنشهای خویش. وقتی بتوانید عکسالعملها و واکنشهای خود را درک نمایید، تا اندازه زیادی از تحت کنترول بودن توسط احساسات خود، خارج میشوید.
• برای یادآورندههای غیر قابل اجتناب، پلان بسازید. اگر یادآوری کنندههای یک حادثۀ ترضیضی کاری میکند که عکس العمل ترسناک داشته باشید، کمک خواهد کرد تا به یادآورنده های غیر قابل اجتناب پلان بسازید. طورمثال، ممکن است بخود بگویید: "چهرۀ این مرد مانند چهرۀ آن کسی بود که بر من حمله کرد، اما این شخص دیگریست و نمیخواهد که به من آسیب رساند."
• بخاطر داشته باشید که اگر شما مورد تجاوز قرار گرفته ویا آسیب دیده اید، در مقابل چیزهای که گفته اید یا کرده اید مسوولیت ندارید. تمام مسوولیتها متوجه کسانی خواهد بود که به شما آسیب رسانیده اند. افرادی که به شما آسیب رسانیده اند میتوانند شما را به حالتی در آورند که احساس نمایید هیچگاه در آینده احساس سالم نخواهید داشت، مگر این واقعیت ندارد.

کوشش نمایید در زمانی که خواب مینمایید یکی از اشیای زندگی جدید خود را نزدیک به خود داشته باشید. به این طریق وقتی رویای حادثه و ترضیض به سراغ شما میرسد و بیدار میشوید، آن شی به شما کمک خواهد کرد بخاطر بیاورید که حالا شما مصوون هستید.

هرگاه کسی را میشناسید که ترضیض دیده است

در ابتدا بهترین کار برای اعضای خانواده، دوستان یا مواظبت کنندگان یک خانمی که به حادثه ترضیض مواجه شده این خواهد بود که کارهای روزانه را یکجا با آن خانم انجام دهند ویا درصورتی که خانم بخواهد، بعضی از کارها را برایش انجام دهند. شما می توانید به خانم اجازه دهید که بداند میخواهید به سخنانش گوش دهید و تا زمانی انتظار بکشید که خانم خودش بخواهد صحبت نماید. بعداً در زمانی که مساعد بنظر رسد، او را تشویق نمایید تا در مورد بعضی کارهایی که قبلا برایش خوش آیند بوده ویا جزء برنامه روزانه اش بوده، صحبت نما