مشکلات صحی ناشی از آلودگی

ویکی-سلامتی > رهنمای کارگران برای ایمنی و سلامت > فصل :33 آلودگی ناشی از کارخانجات > مشکلات صحی ناشی از آلودگی

در این فصل:

 

در این فصل:

• فصل :33 آلودگی ناشی از کارخانجات
• مشکلات صحی ناشی از آلودگی
• سازماندهی برضد آلودگی کارخانجات

بیماریهای ناشی از آلودگی برای همه افراد و همه جوامع یکسان نیست. اطفال اغلب مشکلات صحی بیشتری نسبت به بزرگسالان دارند زیرا بدن آنها کوچک است و هنوز در حال رشد میباشد. برخی از مشکلات زنان را بیشتر از مردان متأثر میسازد. در داخل یا خارج از فابریکه، در محل کار یا خانه، مشکلات صحی ناشی از مواد کیمیاوی به نوع مادۀ کیمیاوی، نحوۀ قرار گرفتن افراد در معرض آن و دفعات یا مدت زمان معروض شدن به آن بستگی دارد. برای کسب معلومات بیشتر به فصل :8 خطرات مواد کیمیاوی، و ضمیمۀ ب: مواد کیمیاوی و سایر مواد معمول مراجعه شود.

آُسیب ناشی از آلودگی همچنان میتواند به اقلیم محیط کارخانه مانند جهت باد، نوع خاک، تعداد درختان، محل منابع آب یا عمق آّب زیرزمینی وابسته باشد. برخی از آلودگیها میتوانند از طریق آب و هوا انتقال یابند و همچنین میتوانند به ماهیها، پرندگان، حیوانات، گیاهان و مردم در جوامع دورتر از کارخانجات آُسیب برسانند

آلودگی هوا

کارخانجات با دمیدن بخارات کیمیاوی و دود از طریق هواکشها و دودکشها و با سوزاندن زبالهها در فضای باز یا در داشهای زباله سوز، هوا را آلوده میکنند. دودکش جنراتورها، لاریهای دیزلی و بسها نیز هوا را از گازهای خطرناک پر میکنند.

آلودگی هوا میتواند باعث مشکلات جلدی، قلبی، تنفسی و سوزش و انتان چشم شود. گازهای کیمیاوی خطرناک موجود در هوا همچنین میتوانند باعث امراض سرطانی و سایر بیماریهای جدی، مشکلات باروری و حاملگی، سقط جنین و آسیب به کودکان قبل از تولد آنها شود. برخی از مواد کیمیاوی به توانائی اطفال در تفکر و یادگیری آسیب میرسانند.

آلودگی هوا همانطور که به مردم آسیب میرساند میتواند به سایر موجودات زنده نیز آسیب برساند. طورمثال، سیاهی ناشی از دود اگزوز ماشین آلات میتواند برگهای گیاهان را بپوشاند و نحوۀ رشد گیاهان را تغییر دهد یا باعث شود گیاه میوۀ کمتری تولید کند یا حتی بمیرد و خشک گردد.

مسدود کردن انبار زباله

وقتی که کارخانجات جدیدی در نزدیکی شهر نوگالس در مکزیک نزدیک به مرز ایالات متحدۀ امریکا ساخته شد، مردم دو طرف مرز از وظایف جدیدی که این کارخانجات به ارمغان آوردند استقبال کردند. کارخانجات دودکش نداشتند بنابراین هیچکس نگران آلودگی نبود. اما پس از مدتی، امراض سرطانی و سایر بیماریهای جدی در بسیاری افراد شروع شد. گروهی از افراد بیمار گردهم آمدند تا از یکدیگر حمایت کنند و نام گروه خود را "لایف- زندگی برای همه است" (LIFE- Living is For Everyone) گذاشتند. آنها تصمیم گرفتند تا پیدا کنند که چرا بسیاری از مردم مریض شده اند.

اعضای گروه LIFE محلات خود را سروی نموده و نقشهای را تهیه کردند که محل زندگی افراد بیمار را نشان میداد. آنها دریافتند افرادی که در نزدیکی چاههای خاص زندگی میکردند، بسیار بیشتر از افراد سایر بخشهای جامعه مریض شده اند. آنها همچنان در مورد یک انبار زباله جایی که کارخانجات زبالهها را میسوزاندند، مشکوک بودند.

گروه لایف از محل انبار زباله عکس گرفت و با رسانهها در تماس شد.

آنها تقاضا داشتند تا انبار زباله بسته شود و کمک میخواستند تا ثابت سازند که آلودگی آنها را مریض ساخته است. اما سایرین در جامعه نگران بودند که این همه توجه موجب ترس صاحبان کارخانجات شده و باعث شود تا نوگالس را ترک کنند. آنها جلسات زیادی برگزار کردند که در آن همه میتوانستند دربارۀ ترسها و ناامیدیهای خود صحبت کنند. پس از چندین هفته جامعه تصمیم گرفت از گروه LIFE حمایت کند. کمپاین گروه لایف دولت را متقاعد ساخت که آب، زمین و هوا را در شهر نوگالس مورد مطالعه قرار دهد. این مطالعات سطوح بالایی از مواد کیمیاوی را نشان داد که باعث سرطان میشوند.

پس از یک کمپاین آموزشی در دو طرف مرز در مورد آلودگی و صحت، مقامات مکزیکی سرانجام محل انباری را که در آن زبالههای کارخانجات سوختانده میشد، مسدود نمودند. اگرچه شهر نوگالس هنوز بیشتر از سهم خود مریضی دارد، اما مردم حالا سازماندهی بهتری برای جلوگیری از سایر منابع آلودگی دارند و در مورد ارتباط بین صحت و محیط زیست آگاهی بیشتری دارند.

آلودگی آب

کارخانجات اغلب آب کثیف، مواد کیمیاوی و روغنیات استفاده شده، فاضلاب و زبالههای کافهتریا را مستقیماً به زمین یا منبع آب محلی مانند رودخانه، دریاچه یا نهر میریزند. زبالههای ریخته شده در زمین میتواند باعث مسمومیت آبهای زیرزمینی شود که سایر منابع آبی مانند چاهها و چشمهها از آن آب میگیرند. کمپنیهای الکترونیک گاهی اوقات مواد کیمیاوی بسیار خطرناک را در مخازن زیرزمینی ذخیره میکنند. در بسیاری کشورها از جمله ایالات متحدۀ امریکا این ذخایر نشت (لیکاژ) کرده و خاک و آبهای زیرزمین را با مواد کیمیاوی سمی آلوده کرده است.

استفاده از آب آلوده برای آشامیدن، حمام کردن وغیره میتواند باعث مشکلات سلامتی بسیاری از جمله انتانات معده و اسهال، انتانات و اندفاعات جلدی، انتانات چشم، مشکلات تولید مثل، سرطان و سایر امراض جدی شود.

آلودگی آب میتواند به ماهیها و سایر نباتات و جانورانی که در آب یا نزدیک آن زندگی میکنند آسیب برساند. خوردن ماهی و نباتات از آب آلوده نیز میتواند باعث مشکلات صحی گردد. آبهای روی زمین ویا آب آبیاری هرگاه آلوده باشند میتوانند خاک را برای رشد محصولات زراعتی خراب سازد و باعث مسموم شدن مواد غذایی رشد کرده در آن خاک گردند. آلودگی ناشی از زبالههای جام.

آلودگی ناشی از زبالههای جامد

کارخانجات علاوتاً زبالههای جامد مانند قطعات خراب، برادههای فلزات، ضایعات، ظروف خالی مواد کیمیاوی، جعبههای کاغذی استفاده شده، تخته چوبها، پلاستیک، سیم، کاغذ و سایر زبالهها را تولید میکنند. برخی از شرکتها زبالهها را به انبار محلی زباله ویا چاههای زباله انتقال میدهند که ممکن است دفن شوند ویا سوختانده شوند. کارخانجات ممکن است بعضی از انواع زبالهها مانند کاغذ و کارتن را بازیافت کنند اما اغلب زبالهها فقط در انباری در خارج از کارخانه و در جامعه ریختانده میشود.

• موشها، مگسها، پشهها و سایر حشراتتی که امراض را انتشار میدهند، در انبار زبالهها یا چاههای زبالهها تجمع نموده و به تولید مثل میپردازند.
• اطفالی که در نزدیکی انبار زبالهها بازی میکنند و افرادی که زبالهها را برای استفاده یا فروش جمع آوری میکنند، ممکن است به راحتی به اسهال و سایر انتانات مثل انتانات جلدی، انتانات چشم، تیتانوس و سایر مشکلات صحی مبتلا شوند.
• آبروها و کانالهای تخلیۀ آب ممکن است با زبالههای ریخته شده مسدود شوند و باعث سیل گردیده ویا آبهای ایستادۀ غیرصحی را بوجود آورند.
• سوزاندن زبالهها هوا را از دود، سیاهی و عطر مواد کیمیاوی خطرناک پُر میسازد. خاکستر سمی روی نباتات، خاک و آب میریزد. بخصوص سوختاندن پلاستیک و باتریها مضر میباشد.

تراژدی بوپال

در شب 2دسامبر ،1984 در شهر بوپال هند که شهریست با حدود 1میلیون جمعیت 40 متریک تُن بخارات کیمیاوی مرگبار در هوا پخش گردید. این مادۀ کیمیاوی از نشت داخل یک کارخانۀ تولید مواد آفت ُکش که به شرکت "یونین کارباید" تعلق داشت و یک شرکت بزرگ امریکایی است، بوجود آمد. کارخانه دارای سیستم هوشدار بود که در صورت نشتی هوشدار میداد اما صاحبان کارخانه آن را قطع کرده بودند. در ظرف یک ساعت گاز کشنده تمام شهر را فرا گرفت. بسیاری از مردم در آن شب در خواب ُمردند و بیش از 8000 نفر در روزهای بعد جان خود را از دست دادند.

اثرات مضر آن شب تاحال که بیش از سه دهه از آن میگذرد هنوز ادامه دارد. بیش از 20000 نفر جان خود را از دست داده اند و بیش از 150000 نفر با مشکلات صحی جدی به شمول آسیب ریهها، از دست دادن بینائی و سرطان زندگی میکنند. این مسمومیت اطفال متولد شده از بازماندگان فاجعه را نیز متأثر ساخته است. بسیار از اطفال در شهر بوپال با سوء اشکال عضوی به دنیا آمده اند و نمیتوانند مانند اطفال سالم رشد کنند، یاد بگیرند و صحبت کنند. حتی افرادی که بعد از آن واقعه به شهر بوپال نقل مکان کردند نیز تحت تأثیر قرار گرفته اند زیرا آب مسموم نوشیده و غذاهایی را میخورند که در آن منطقه رشد میکند.

شرکت یونین کارباید و شرکتی که اکنون مالک آن است (داو کیمیکال Dow Chemical) از پذیرفتن مسئولیت فاجعه انکار نمودند. اما مردم شهر بوپال برای درخواست عدالت و دریافت غرامت برای بازماندگان و خانوادههای شان سازماندهی شدند. آنها به مبارزه ادامه میدهند تا دولت هند برای جامعه آب پاک تأمین کند و مواد سمی و خاکهای آلوده را از محل فابریکه پاک سازی و حذف نماید.

فاجعۀ بوپال نشان میدهد که وقتی به یک شرکت اعتماد کنیم تا ما را از مواد کیمیاوی بسیار خطرناک مورد استفاده در کارخانههای شان در امان نگه دارند، چه اتفاقی ممکن است بیافتد. از آنجایی که شرکتها به طور معمول اقدامات احتیاطی اولیه ایمنی را برای افزایش دادن سود خود نادیده میگیرند، نمیتوان به آنها و کارشناسان استخدام شدۀ آنها اجازه داد که مزایا و خطرات را تنهایی ارزیابی کنند. حوادث و بلایا فقط زمانی میتوانند جلوگیری شوند که کارگران و همسایگان معلومات مورد نیاز خود را داشته و نیز قدرت مشارکت در تصمیم گیری در مورد ایمنی جامعۀ خود را داشته باشند.

نشت، ریختن و آتش سوزیها

در صورت نشت یا ریختن مواد کیمیاوی به مقدار زیاد، فاجعۀ همانند شهر بوپال هند میتواند دفعتاً تمام جامعه را متضرر سازد. نشت یا ریختن میتواند از ماشین آلات داخل کارخانه، شکستگی یا انفجار در ظروف و لولههایی که حاوی مایعات یا گازهای خطرناک هستند ویا از موترهای باربری ویا قطارهایی باشند که مواد کیمیاوی یا زبالهها را حمل میکنند.

انفجارهای کیمیاوی یا آتش سوزی میتوانند دود سمی را در هوا منتشر سازند. آبی که برای خاموش ساختن آتش سوزی استفاده میشود میتواند مواد کیمیاوی را به جویها و دریاچهها ویا به زمین انتقال دهد که چاهها و سایر منابع آب را آلوده سازد.

بازیافت وسایل الکترونیکی

وسایل الکترونیکی حاوی صدها مادۀ خطرناک هستند که هنگام تولید میتوانند به صحت کارگران آسیب برسانند. هنگامی که این محصولات مفیدیت خود را از دست داده و دور انداخته میشوند یا بازیافت (Recycle) میشوند، اغلب باعث مسمومیت افراد بیشتری میگردند.

کارگران و گاهی تمام خانوادهها زبالههای الکترونیکی را جداسازی و پُرزه میکنند. مردم آنها را میکوبند، میسوزانند و اغلب با دست برهنه کار میکنند تا قطعات را جدا کنند. اینکار مواد کیمیاوی خطرناک و سمی را در هوا، خاک و آب آزاد میسازد. کارگران و خانوادههای شان مستقیماً در معرض کدمیم، سرب و صدها مادۀ کیمیاوی دیگری هستند که باعث مشکلات جدی صحی، سرطان و مرگ میشوند.

This page was updated:۰۶ Jul ۲۰۲۴