Hesperian Health Guides
مشکلات شایع صحت روانی
ویکی-سلامتی > رهنمای کارگران برای ایمنی و سلامت > فصل :27 فشار عصبی و صحت روانی > مشکلات شایع صحت روانی
اگرچه انواع مختلفی از مشکلات صحت روان وجود دارد، اما شایعترین آنها اضطراب (تشویش)، افسردگی و سوء استفاده از الکول یا مواد مخدر است. فشار روانی یا استرس به خودی خود یک مشکل صحت روانی نمیباشد. با این حال، زمانی که ما قادر به بهبودی و بیرون رفت از موقعیتهای استرسزا نباشیم، استرس در بدن و ذهن ما جای میگیرد. وقتی کسی به دلیل استرسی که دارد دیگر نمیتواند با چالشهایی که با آنها مواجه است مقابله کرده و کنار بیاید، استرس به یک مشکل تبدیل شده است.
بیشتر افراد در زمانهای مختلف زندگی خود علایمی از استرس دارند، زیرا هرکس در یک زمانی با مشکلاتی مواجه میشود. علایم مشکلات صحت روان میتواند از یک جامعه تا جامعۀ دیگر متفاوت باشد. برخی رفتارها که برای یک فرد خارجی عجیب به نظر میرسد ممکن است بخش عادی و از سنتها یا ارزشهای یک جامعه باشد. در عین حال رفتاری که برای یک فرد خارجی عادی به نظر میرسد ممکن است در یک جامعه عجیب یا غیرعادی تلقی شود. از آنجایی که بسیاری از کارخانجات شامل مدیریت و کارگرانی از کشورها و فرهنگهای خارجی هستند، مهم است که این موضوع را بخاطر داشته باشیم.
Contents
فشارروانی (استرس)
وقتی فردی فشار روانی را تجربه میکند، خود را آماده میسازد تا به سرعت واکنش نشان دهد و با آنچه که باعث استرس یا فشارروانی میشود مقابله نموده ویا از آن فرار کند. اینها همان اثرات ناشی از ترس هستند، برخی از تغییرات فزیکی که در این حالات رخ میدهد عبارت اند از:
- قلب به تپیدن سریع آغاز میکند
- فشار خون بالا میرود
- تنفس سریع میشود
- هاضمه بطی میشود
اگر استرس یا ترس ناگهانی و شدید باشد، ممکن است این تغییرات را در بدن خود احساس کنید. سپس، هنگامی که ترسها یا استرسها از بین رفت، احساس میکنید بدن شما خودش به آرامی به حالت عادی باز میگردد. اما وقتی استرس یا ترس کمتر قوی باشد، بصورت بطی ایجاد شود ویا برای مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است متوجه تغییراتی که در بدن شما اتفاق میافتد نشوید زیرا در طول زمان به آنها عادت کرده اید.
اضطراب (احساس تشویش یا عصبانیت)
هرکسی هر از گاهی احساس ترس، عصبانیت ویا تشویش دارد. اکثراً شما میدانید چه چیزی باعث این احساسات میشود و معمولاً به زودی از بین میروند. اما اگر اضطراب ادامه یابد یا شدیدتر شود ویا اگر بدون دلیل بروز کند، ممکن است یک مشکل صحت روانی باشد. علایم ا:
- احساس تنش و عصبی بودن
- لرزش دستها
- عرق دوامدار
- تپش قلب
- مشکلات در تفکر واضح
- شکایات فزیکی متکرر که ناشی از بیماری جسمی نیست و زمانی که شما ناراحت هستید افزایش مییابد
حملۀ پانیک (وحشت) نوعی اضطراب شدید است. علاوه بر علایم فوق، حتی بدون این که متوجه شوید شروع به تنفس سریع و سطحی خواهید کرد و احساس وحشت یا ترس خواهید داشت، احساس شدیدی مبنی بر این که اتفاق وحشتناکی در شرف وقوع است و این که شاید شما یا یکی از همکاران شما بیمار شوید، تصادف نمایید یا فوت کنید. حملۀ پانیک میتواند بصورت آنی واقع شود و میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت دوام کند.
برای مقابله با حملۀ پانیک، باید زیاد تلاش نمایید تا کنترول تنفس خود را دوباره باز یابید. برخود فشار آورید تا نفس عمیق بکشید. تا اندازۀ که میتوانید از طریق بینی نفس عمیق بگیرید و از طریق دهن هوا را خارج سازید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که احساس کنید کنترول بر تنفس خود را به دست آورده اید. اگر اعضای خانواده و دوستان شما آماده باشند و بدانند که چی کاری انجام دهند، میتوانند از شما حمایت نمایند.
دلسردی یا فرسودگی شغلی (Burnout)
استرس یا اضطراب شغلی که برای مدت طولانی ادامه مییابد و در نهایت بر توانائی کارگر غلبه مینماید تا با آن مقابله کرده نتواند، میتواند منجر به فرسودگی شغلی یا برن-اوت شود. فرسودگی شغلی احساس خستگی ذهنی و جسمی را با احساس انزوای شخصی ترکیب میکند. برخی از علایم فزیکی "فرسودگی شغلی" میتواند به شرح زیر باشد:
- سردردی
- مشکلات امعاء
- کمبود انرژی
- مشکل در خوابیدن
- کاهش میل جنسی، ناتوانی در لذت بردن از رابطۀ جنسی
- مشکلات حافظه یا مشکل در بخاطر سپردن
- دردهای مختلف عضلی و مفاصل
افسردگی (احساس غمگینی شدید ویا بیاحساس بودن در کُل)
طبیعی است که در زمانهای مختلف زندگی خود احساس غمگینی داشته باشیم: وقتی یکی از دوستان یا اعضای خانوادۀ ما شدیداً بیمار باشد یا بمیرد، وقتی که وظیفۀ خود را از دست میدهیم، یا زمانی که ازدواج یا رابطۀ ما به پایان میرسد. اما افسردگی زمانی به یک مشکل صحت روانی تبدیل میشود که هریک از علایم زیر به مدت طولانی ادامه داشته باشد:
- بیشتر اوقات داشتن احساس غمگینی
- زیاد خوابیدن یا کم خوابیدن
- مشکلات در واضح فکر کردن
- احساس گریه کردن یا گریه کردن بدون دلیل واضح
- از دست دادن علاقه به فعالیتهای لذت بخش، غذا خوردن یا رابطۀ جنسی
- مشکلات جسمی مانند سردردی یا مشکلات امعاء که ناشی از بیماری نمیباشد
- گفتار و حرکت آهسته و بطی
- کمبود انرژی برای فعالیتهای روزانه
- فکر کردن به مرگ یا خودکشی
برخی از افراد میتوانند با صحبت کردن در مورد مشکلات خود با یک فرد یا گروه حمایت کنندۀ دیگر با افسردگی مقابله نموده ویا با آن کنار آیند و از افسردگی بهبود پیدا کنند. برخی افراد برای بهبود یافتن به دوایی از دواهای ضدافسردگی نیاز دارند. از کلینیک صحی محل خود معلومات بگیرید، چون این دواها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
گاهی اوقات افسردگی میتواند منجر به مشکلات دیگری از جمله "خودکشی" شود. بسیاری افراد وقتی فکر میکنند مشکلات شان زیاد است و راه حلی ندارد، ممکن است به خودکشی فکر کنند. بهرصورت، فردی که در مورد طرز اجرای خودکشی برنامهریزی نماید، میل به زندگی را از دست داده باشد یا قبلاً اقدام به خودکشی کرده باشد، بیشتر در معرض خطر خودکشی قرار دارد. او فوراً به کمک نیاز دارد. برای کمک، ابتدا سعی کنید با او صحبت نمایید. اگر صحبت کردن در مورد مشکلات کمکی نمیکند ویا اگر میترسید که او ممکن است به خودش صدمه بزند، باید از نزدیک مراقب او باشید. با خانواده و دوستانش صحبت کنید اما قبل از اقدام به این کار برایش بگویید که این کار را خواهید کرد. کسی را تشویق کنید که تمام وقت با او باشد. از آنها بخواهید که اشیاء خطرناک را از محیط اطراف او دور سازند. هرگاه یک کارکن صحت روانی آموزش دیده موجود باشد، بپرسید که چگونه این فرد میتواند مواظبت دریافت کند.
الکول و سایر مواد مخدر
بسیاری از انواع مواد مخدر در جهان در جریان مراسم مختلف یا رویدادهای اجتماعی به عنوان دوا یا همراه با غذا مصرف میشود. اما وقتی زندگی یک فرد شروع به چرخش حول استفاده از مواد مخدر بخصوص الکول نماید، این مواد مخدر میتوانند مشکلات صحت فزیکی و روانی ایجاد کنند و مشکلات موجود را بدتر کنند.
افراد برای فرار از مشکلات، کاهش استرس یا از بین بردن احساس ترس، به استفادۀ سوء از الکول یا سایر مواد مخدر میپردازند. در جوامعی که کارگران توانایی کمی برای تغییر شرایط زندگی خود دارند، فکر میکنند الکول یا سایر مواد مخدر راهی برای بهتر ساختن احساس آنها، حداقل به طور مؤقت میباشد. در برخی از کارخانجات، کارگران به استفاده از دواهایی تشویق یا حتی مجبور میشود که آنها را فعال و بیدار نگه میدارند. این دواها ممکن است اعتیادآور باشند و حتی زمانی که در محل کار نیستید، قطع استفاده از آن دشوار باشد.
متأسفانه مواد مخدر و الکول معمولاً مشکلات را بدتر میکنند و توانائی ما را برای بهبود زندگی خود، کمتر میسازند. افرادی که از مواد مخدر یا مشروبات الکولی استفادۀ سوء میکنند، به جای تلاش برای بهتر ساختن شرایط بد شان، وقت، پول و سلامت خود را صرف اجتناب و فراموش کردن مشکلات خود مینمایند.
چه وقت استفاده به سوء استفاده تبدیل میشود؟
افرادی که از نوشابههای الکولی و سایر مخدرات استفادۀ سوء میکنند، اغلب:
- احساس میکنند که برای گذراندن روز یا شب به نوشیدن الکول یا خوردن یک تابلیت نیاز دارند.
- از این مواد در زمانهای غیرمعمول مانند صبح یا زمانی که تنها هستند استفاده میکنند.
- در مورد میزان استفاده از آنها دروغ میگویند یا پنهان میکنند.
- مشکلات مالی دارند زیرا مقدار زیادی پول برای تهیۀ مواد مخدر یا الکول خرچ میکنند.
- نسبت به دوستان و خانوادۀ خود برخورد خشونتآمیز پیدا میکنند.
- با مصرف مواد مخدر یا الکول در محل کار، خودشان یا دیگران را به خطر میاندازند
الکولیهای گمنام (AA) سازمانی است که به مردم کمک میکند تا از نوشیدن یا مصرف مواد مخدر خودداری کنند. گروههای AA در بسیاری کشورها وجود دارند. عضویت در گروه AA رایگان است. برای وارد شدن یک فرد به این گروه فقط به یک چیز نیاز است: تمایل به ترک نوشیدن الکول یا مصرف مواد.
اعضاء به طور منظم باهم جمع میشوند تا تجربۀ خود را در مورد الکول به اشترک بگذارند. هر عضو یک حامی دارد – فردی که برای مدتی نوشیدن الکول را ترک کرده است و میتواند حمایت و راهنمایی کند.
همچنان گروهی وجود دارد که از خانواده و دوستان الکولیها و معتادان به مواد مخدر حمایت میکند که به نام Al-Anon یاد میشود. این گروهها میتوانند به شما ابزارها و حمایتهایی مورد نیاز را بدهند تا بتوانید به عضو خانوادۀ خود که مبتلا به سوء استفاده از الکول یا مواد مخدر است کمک کنید.