Hesperian Health Guides
بند هاي بزرگ آب به صحت صدمه ميزنند
ویکی-سلامتی > راهنماي جامعه براي صحت محيط زيست > ۹: محافظت از حوزه هاي آبي > بند هاي بزرگ آب به صحت صدمه ميزنند
بند ها در اعمار شهر هاي مدرن و بهبود حيات مردم مشاركت زيادي نموده اند. اما بند هاي بزرگ، كگ بيشتر از ۱۵متر (وحتي گاهي تا بگ ۲۵۴متر) ارتفای داشتگ باشند، حيات تعداد كثير ديگري را متضرر نيز كرده اند.
Contents
چگونگ بند بزرگ موجب مريضي مردم ياكوي (Yaqui)گرديد
بوسيلۀ كشت وكار در آب و هواي گرم و خشك در شمال مكسيكو گذران حيات ميكردند. با استفاده از آب درياي ياكوي ، آنها آب مورد ضرورت خود را براي كشت و زری و نوشيدن مهيا مينمودند. مقدار آب بگ اندازۀ كافي احتياجات شانرا در طول سال بر آورده ميساخت.
اما اين حالت زماني بگ پايان رسيد كگ برروي درياي متذكره بند ساختگ شد. دولت مكسيكو اين موضوی را قبول نمود كگ نيمي از آب دريا مربوط بگ مردم ساكن ياكوي (كگ بنام ياكويي ها ياد ميشدند) باشد. اما ياكويي ها بزودي فهميدند كگ هيچ چيزي سهم شان نشده است، زيرا بعد از مدتي انتظار هيچ مقدار آبي بگ قريگ هاي ايشان نرسيد. بلكگ آب بند توسط يك چينل جديد الأحداث بگ طرف فارم هاي بزرگ زراعتي كگ گندم و پنبگ را كشت ميكردند هدايت ميشد. اين فارم هاي كلان بزودي تمام اطراف قريگ جات ياكويي ها را متصرف شده و مردم محلي بدون آب ماندند، و قادر نبودند تا مزاری خود را كشت نمايند.
زری گندم و پنبگ در آن زمين هاي دشتي وخشك احتياج بگ مقدار زيادي آب ، كود هاي كيمياوي و آفت كش داشت. حتي تا بگ حد ۴۵مرتبگ در فاصلگ بين كشت تا درو محصولات، آنها دوا پاشي ميشدند. چونكگ آب سهم ياكويي ها بگ طرف چينل هاي جديد جهت داده شده بود، و مردم بگ منبع آبي ديگري دسترسي نداشتند، ناچار شروی بگ استفاده از آب كانال ها براي خوردن و نوشيدن كردند. درحاليكگ اين آب با محصولات كيمياوي آلوده شده بود. در طول سالها در اثر عواقب آن مردم شروی نمودند بگ مريض شدن.
بعد از سالها استعمال مداوم آب آلوده، اطفال اين مردم عوارض مختلفي از قبيل مشكلات در تعليم، فكر كردن، رشد و بازي كردن پيدا نمودند. تعداد ديگري از اطفال از امراض سرطاني مانند لوكيميا (سرطان خون) وامراض ولادي رنج ميبردند، از جملگ رخسار هاي خشكيده و استخوان نرم. اكثر اين مشكلات بگ احتمال زياد ناشي از خوردن و نوشيدن آب آلوده، و تنفس هواي خراب بود كگ توسط دوا و آفت كش ها مسموم شده بود.
اين سرنوشت شوم از وقتي نصيب مردم محلي گرديد كگ بر روي درياي آنها بند بزرگ احداث گرديده بود.
بند ها در قسمت بالايي جريان آب، وهم در قسمت پاييني آن موجب مشكلات مي ردند
اول ازهمگ، بند ها مشكلات فراواني را براي كسانيكگ در قسمت بالايي بند ها زندگي ميكنند بوجود مي آورد، يعني همان جايي كگ ديوار ساختگ شده و كاسگ موقعيت دارد.
بيجا شدن و فقر
مردم مجبور ميشوند كگ خانگ هاي خودرا ترک نموده و وادار بگ مهاجرت شوند. تعداد كثيري از آنها مجبور ميشوند كگ در زمين هاي كم امكانات و باير يا در محلات كثيف و مهاجر نشين شهري ساكن گردند. احتمال دارد براي بيجا شده گان وعده پول وزمين داده شود، اما در اكثر موارد اين امتيازات از سوي مقامات محلي ودولتي پرداختگ نمي شود. در بيشتر اوقات بگ مالكان زمين هاييكگ زير آب ميرود پول و زمين معاوضوي داده ميشود، اما اين زمين هاي داده شده قابليت كشت و زراعت را ندارند.
شهرک ها و مناطقيكگ در پلان بند قرار گرفتگ و ممكن است بعد از اعمار بند زير آب بروند، از كمك و بوديجگ دولتي براي تاسيسات اجتماعي و انكشافي خارج ميگردند. بناءً اعمار مكاتب، مراكز صحي، سرک ها و غيره تاسيسات درين محلات بگ فراموشي ميرود. ممكن است اين وضعيت سال ها دوام نمايد.
ندها جريان طبيعي آب دريا ها را تخريب ميكنند. اينها با در نظر داشت نوی بند ممكن است سبب ازدياد و يا كاهش سرعت جريان آب شوند. سيكل طبيعي سيل و خشكسالي را ممكن برهم بزنند، كگ بالاي تمام مسير دريا تاثير گذاشتگ و ساحات زيادي از زمين را تخريب خواهند كرد
ساحات جديد براي براي تكثر حشرات
پشگ ها در آبهاي كم عمق وآفتاب زدۀ كانالهاي آبياري، و در كناره هاي كاسۀ بند ها تكثر ميكنند. پايين و بالا كردن منظم سطح آب ذخيره يا كاسۀ بند براي ازبين بردن پشگ هاي جوان مؤثريت خوبي دارد. اما متأسفانگ كسانيكگ بند ها را مديريت ميكنند بگ اين نكتگ اهميت زيادي نمي دهند.
مگس هاي سياه كگ كوري دريا را انتشار ميدهند در آبهاي سريع السير (مانند آبهاييكگ از بند ها جاري ميشوند) تخم گذاري مينمايند. آبهاي آرام كاسۀ بندها و پروژه هاي آبياري محل تكثر حلزون (گوک) هائي ميباشد كگ حامل كرم هاي خون Blood Flukesد نظر اندازي نماييد.
فرسايش كناره هاي دريا ها و دشت هاي سيلابي
هنگاميكگ بند ها بر عرض درياها اعمار ميشوند، لاي كف دريا كگ متشكل از خاک و سنگ است ، توسط آب جابجا شده ودر قسمت پايين دريا و كاسگ بند تگ نشين ميشوند، بعوض آنكگ توسط آب بگ كناره هاي دريا و ساحل منتقل شوند. هر وقت آب از بند خارج شود بدون كدام گل ولاي ميباشد. چون گل ولاي موجود در جريان جويها سبب غني شدن زمين هاي زراعتي ميشود، لذا فارم هاي پاييني جريان آب از نعمت اين گل ولاي محروم شده و بتدريج حاصلخيزي خودرا كم ميكنند. و ضرر ديگر آب رها شده از بند آنست كگ چون سرعت زيادي دارد، گل ولاي از قبل وجود داشتگ را نيز از زمين كنده وباخود ميبرد كگ در نتيجگ ميتوان گفت كگ زمين را هنوز هم فقير تر ميكند. و عمق بستر دريا هر روز بيشتر خواهد شد.
چیست؟
گزينه هاي متبادل براي بند هاي بزرگ
هر وقت كگ يك بند بزرگ پلان ميشود، اولين سوال مهم كگ بايد پرسيده شود اينست كگ: آيا اينكار ضروريست؟ بند ها غرض كنترول سيلاب ها، توليد برق، آبياري، و تهيگ احتياجات شهرهاي كلان اعمار ميشوند. البتگ اين خدمات را ميتوان بگ طريقگ ها ايكگ ضرر كمتري داشتگ باشد تهيگ نمود.
دومين سوالي كگ پرسيده شود اينست كگ: كي نفع خواهد برد؟ در جهان، جوامعي كگ متضرر ميشدند در مقابل ساخت بندهاي كلان مقاومت كردند و راه هاي متبادلي را پيشنهاد نمودند. در بسياري موارد آنها موفقيت كسب مينمايند.
كنترول سيل. اگر ممكن باشد، از اعمار ساختمان در مسير هاي طبيعي سيل و جلگگ هاي آبي اجتناب بعمل آيد. سيستم هشدار دهي براي آمادگي مردم در مقابل سيلاب بهبود يابد. حفاظت از جريان طبيعي درياها بيشتر از ساخت بند هاي كلان ميتواند از ايجاد سيلاب ها جلوگيري بعمل آورد.
برق. حكومت ها و انكشاف دهنده گان را تشويق نماييد كگ بيشتراز انرژي هاي آفتابي، باد و بند هاي برق كوچكتر استفاده بعمل آورند كگ ميتوانند انرژي برق در نزديكي محلات مصرف آن، توليد نمايند. انرژي هاي كگ بصورت محلي در شهر ها وآبادي ها توليد و كنترول ميشوند، بيشتر قابليت پايائي و دوام را دارند. اين قضيگ در جوامع دهاتي نيز صدق ميكند ( فصل 23را ببينيد).
آبياري. توسعۀ محلي منابع آب، مصوونيت آبي را نسبت بگ سد ها وبند هاي بزرگ زيادتر مهيا مينمايد. در ايالت گجرات هند، هزاران بند خورد ساختگ شده كگ براي آبياري در فصول خشك سال و پركردن دوباره آب زير زميني بكار برده ميشوند. دولت و دهاتيان هردو در مخارج اين بند هاي خورد با هم شريك اند. اكثريت دهقانان كگ قبلا فقط در نيمي از سال آب داشتند، اكنون ميتوانند .زمين هاي خود را در طول سال آبيار.
اگر ميخواهند كه يك بند را در حوزه آبي شما احداث نمايند
جوامع مختلفي در اطراف دنيا اكنون در مقابل ساخت بند هاي جديد مقاومت ميكنند، وميخواهند تا بند هاي قبلي را نيز از ميان بر دارند، وخواستار پول و زمين براي كساني هستند كگ در نتيجگ ساخت اين بندها خساره مند شده اند. عده ديگري تقاضا دارند تا جريان آب بصورت معقولانگ تري كنترول شده و هرچگ بيشتر بگ حالت طبيعي خود برگرد تا ازخسارات احتمالي تا حد ممكن كاستگ شود.
همكاري بين القبيلگ اي موجب حفاظت از درياي يوكون (Yukon)گرديد
در ولايت آلاسكا و ساحۀ يوكون، واقع در مرز بين ولايات متحده و كانادا، درياي پرقدرت يوكون (Yukon River) جريان دارد كگ طول آن حدود 2300 مايل ( 3700 كيلومتر) است. در طول مسير آن تعداد زيادي آبادي و قريگ جات موقعيت دارند. چون آب دريا توسط آلوده گي هاي مختلف در معرض تهديد قرار گرفت، ۶۰قبيلۀ مختلف بومي تصميم گرفتند كگ درقالب يك معاهده با يكديگر همكاري نموده و دريا را از گزند عوامل مخرب محفوظ نگهدارند، تا باشد كگ نسل هاي آينده نيز از آن استفاده نمايند. اين همكاري منجر بگ ايجاد يك اتحاد شد كگ نام آنرا "شورا بين القبيلگ اي حوزه آبي درياي يوكون " ناميدند.
اين شورا كار خود را از پاک كاري تمام مسير درياي يوكون شروی نكرد. بلكگ قدم هاي اول را با تطبيق پروژه هاي خورد واهداف روشن آغاز نمودند. در تمامي آبادي و دهات اطراف دريا اعلان گرديد كگ استفاده از خريطگ هاي پلاستيكي ممنوی است.
با تطبيق اين تصميم مردم متوجگ شدند كگ گرفتن مسؤليت شخصي، تغيير بزرگي را در قسمت حفاظت از حوزۀ آبي ايجاد ميكند. بعد از بگ موفقيت رسيدن تحريم خريطگ هاي پلاستيكي، كار جمع آوري وتصفيۀ باطري هاي مصرف شده، روغنيات ونفت، وموتر هاي از كار افتاده شروی شد. هركدام از آبادي ها بر اي خود جايي براي جمع كردن آشغال احداث نمودند تا سموم از آب وخاک تصفيگ شوند. در مرحلۀ بعد كمپني هاي خورد هوايي، كشتيراني ها و مراكز نظامي را قانع ساختند تا باطري هاي مصرف شده، موتر هاي از كار افتاده و روغنيات خود را بصورت محفوظ جابجا و دفع نمايند.
اكنون حكومت هاي قبيلگ يوكون تلاش دارند تا سيستم فاضلاب و دفع زبالگ ها را مرتب نموده، و پروگرامي را براي بگ دوران اندازي و استفاده مجدد از آشغال هاي قابل بازيافت شروی نمايند. آنها بگ نسل هاي جوانتر ياد ميدهند كگ چگونگ آب را براي يافتن كوچكترين علايم خطر وآلوده گي تست نموده و اقدامات لازمگ را براي جلوگيري از وقوی يك مصيبت انجام دهند.
"شوراي بين القبيلوي حوزۀ آبي درياي يوكون" بگ همراه طيف وسيعي از قبايل، دولت، مقامات محلي و ملي در هر دو مملكت كانادا وامريكا، موسسات تمويل كننده، گروپ هاي زيست محيطي و اشخاص مشاور خارجي، همكاري هاي متقابل را بوجود آورده است. با داشتن چنين مشاركت وسيع، شورا توانست تا پلان جامعي را براي حفاظت واستفاده از حوزه هاي آبي طرح نمايد ، و منابع لازم كافي بدست آورد تا كار ها را انجام دهد.
با اتخاذ اقدامات خورد در ابتدأ، و ابتكارات كلان در مراحل بعدي، آنها توانستند تغييراتي را باعث شوند كگ هرچند بطي مگر مؤثر بود. يكي از اعضاي شورا ميگويد: " وقتيكگ من طفل بودم بصورت مستقيم از آب دريا مينوشيدم. هنگاميكگ بگ سن ۵۰ سالگي برسم باز هم قادر خواهم بود تا اينكار را دوباره انجام دهم.
"